Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova moliyaviy tahlil



Download 6,82 Mb.
bet282/296
Sana20.06.2022
Hajmi6,82 Mb.
#684425
1   ...   278   279   280   281   282   283   284   285   ...   296
Bog'liq
Moliyaviy tahlil darslik 2020-2021

Ko‘rsatkichlar nomi

2017 yil

2016 yil

Mahsulot (ish va xizmat)larni sotishdan sof tushum

5 180 801 340

3 362 225 550

Sotilgan mahsulot (ish va xizmat) arning tannarxi

3 191 287 162

2 474 622 038

Mahsulot (ish va xizmat)larni sotishning yalpi foydasi

1 989 514 178

887 603 512

Davr xarajatlari

752 744 444

568 302 199

Boshka operatsion xarajatlar

178 630 359

135 306 333

Asosiy faoliyatning foydasi

1 415 400 093

454 607 646

Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlar

833 455 050

159 047 300

Moliyaviy faoliyatning daromadlari

506 789 162

269 112 080

Daromad (foyda) solig‘ini to‘lagunga qadar foyda

1 088 734 205

564 672 426

Favquloddagi foyda va zararlar

0

0

Daromad (foyda) solig‘i

30 730 577

16 304 363

Foydadan boshqa soliqlar va yig‘imlar

83 965 344

40 674 456

Hisobot davrining sof foydasi

974 038 284

507 693 607

O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ ning moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisoboti (2018 yil bashorati)

Ko‘rsatkichlar nomi

2016 yil

2017 yil

O‘rtacha o‘sishi indeksi

2018 yil bashorati

Mahsulot (ish va xizmat) larni sotishdan sof tushum

3 362 225 550

5 180 801 340

1.54

7 978 434 064

Sotilgan mahsulot (ish va xizmat)larning tannarxi

2 474 622 038

3 191 287 162

1.29

4 116 760 439

Mahsulot (ish va xizmat)larni sotishning yalpi foydasi

887 603 512

1 989 514 178




3 861 673 625

Davr xarajatlari

568 302 199

752 744 444

o‘zgarishsiz

752 744 444

Boshka operatsion xarajatlar

135 306 333

178 630 359

o‘zgarishsiz

178 630 359

Asosiy faoliyatning foydasi

454 607 646

1 415 400 093




2 930 298 822

Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlar

159 047 300

833 455 050

o‘zgarishsiz

833455050

Moliyaviy faoliyatning daromadlari

269 112 080

506 789 162

o‘zgarishsiz

506789162

Daromad (foyda) solig‘ini to‘lagunga qadar foyda

564 672 426

1 088 734 205




2 603 632 934

Favquloddagi foyda va zararlar

0

0

o‘zgarishsiz

0

Daromad (foyda) solig‘i

16 304 363

30 730 577

(2.8 %)+(2.8 %)/2

72 901 722

Foydadan boshqa soliqlar va yig‘imlar

40 674 456

83 965 344

(7.2 %)+(7.7 %)/2

193 970 653

Hisobot davrining sof foydasi

507 693 607

974 038 284




2 336 760 559

Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning samaradorligini baholashning asosiy ko‘rsatkichi sifatida moliyaviy samaradorlik, ya’ni sof foyda bo‘yicha rentabellik ko‘rsatkichini olish mumkin. Uni hisoblash formulasi quyidagicha:


Rk = (Cf : O‘k) x 100; Ra = (Cf : A) x 100
Bu yerda:
Rk, Ra – sof foyda bo‘yicha o‘z kapitali va aktivlarning rentabelligi;
Sf – sof foyda;
O‘k – o‘z kapitalining o‘rtacha yillik qiymati;
A – aktivlarning o‘rtacha yillik qiymati.
Bu ko‘rsatkichning o‘sishi foydani soliqqa tortishni qo‘shib hisoblagan holda ichki va tashqi xarakterdagi ko‘plab omillarga bog‘liq. Rentabellikni tarkib toptiruvchilarni tahlil qilish uchun amaliyotda birinchi marta Dyupon formulasidan foydalaniladi.
R = (Sf/O‘k) x (Sf/Ts) x (T/A) x (A/O‘k),
Bu yerda:
Ts – Sof tushum;
A – Aktivlar.
Bir vaqtning o‘zida bu formuladagi (Sf/O‘k) nisbati sof foydaga ko‘ra o‘z kapitalining rentabellik koeffitsiyentini, (Sf/Ts) nisbati sotuv rentabelligini ifodalab tahlil qilinayotgan davrda sof foyda va sotuv hajmi (tushum) o‘rtasidagi nisbatni aks ettiradi. Ushbu ko‘rsatkchlar sotilgan mahsulotning daromadliligini ham xarakterlaydi.
(Ts/A) nisbat xo‘jalik faolligi koeffitsiyentini ko‘rsatadi. Bu koeffitsiyent aktivlarning aylanuvchanligi ifoda etadi.
(A/O‘k) nisbat bir so‘mlik o‘z kapitaliga to‘g‘ri keluvchi aktivlarning umumiy miqdorini ko‘rsatadi.
Aktivlardan foydalanish darajasi, ularning aylanish tezligi, realizatsiya hajmi va sotilayotgan mahsulotlarning daromadliligi xo‘jalik yurituvchi subyekt moliya-xo‘jalik faoliyatining barcha asosiy parametrlari o‘zaro bog‘liqligini ifodalaydi.
Aktivlarining takror ishlab chiqarishdagi rolini baholash uchun xo‘jalik faolligi koeffitsiyentidan baholanadi.
Kxf = Ts / A
Bu yerda:
Kxf – xo‘jalik faolligi koeffitsiyenti.
Bu ko‘rsatkich bir so‘mlik foydalanilayotgan aktivlarga to‘g‘ri keluvchi tushumni xarakterlaydi. Uning o‘sishi boshqa barcha moliyaviy ko‘rsatkichlarining oshishi (ko‘payishi)ga asos bo‘lib xizmat qiladi.
Aktivlarga joylashtirilgan kapitalning oqilona tarkibiy tuzilishi ham muhim ahamiyatga ega.
Kot = Aa / Kf
Bu yerda:
Kot kapitalning oqilona tarkibiy tuzilishi;
Aa aylanma aktivlar;
Kf barcha foydalanilayotgan kapital.
Foyda va rentabellik hajmining o‘sishini bashoratlashda quyidagi jadval ma’lumotlarini asos qilib olishimiz mumkin.


Foyda va rentabellikni bashoratlash ko‘rsatkichlari tahlili

Ko‘rsatkichlar

Joriy davrda 2017 yil

Kelgusi davrda 2018 yil

Mahsulot (ish va xizmat)larni sotishning yalpi foydasi

1 989 514 178

3 861 673 625

Asosiy faoliyatning foydasi

1 415 400 093

2 930 298 822

Daromad (foyda) solig‘ini to‘lagunga qadar foyda

1 088 734 205

2 603 632 934

Hisobot davrining sof foydasi

974 038 284

2 336 760 559

Aktivlarning o‘rtacha yillik qiymati, ming so‘m

18 737 498 861*

27 898 388 932**

O‘z mablag‘larining o‘rtacha yillik qiymati, ming so‘m

8 935 013 771

10 882 184 312

Aktivlar rentabelligi, %

5.2

8.3

Kapital rentabelligi, %

10.9

21.4

*13 198 104 658+24 276 893 065/2
**24 276 893 065+31 672 544 789/2

Korxonada aktivlarning rentabelligi joriy davrda 5.2 %ni, o‘z mablag‘lari rentabelligi 10.9 %ni tashkil etgan. Ularning kelgusidagi (2018 yildagi) kutilishi mos ravishda 8.3 hamda 21.4 %ni tashkil etgan. Korxona kelgusi davr uchun jalb qilinadigan kapital tarkibida uzoq muddatli va qisqa muddatli majburiyatlarni ko‘paytirishi uning sof foydasi hisobiga foizlar to‘lovini qoplash yuzasidan xech qanday muammoli jihatni ifoda etmaydi.




14.4. Pul mabalag‘lari naqdligini bashoratlash


Boshqa moliyaviy hisobotlar bilan birgalikda pul oqimlari to‘g‘risidagi hisobot axborotlari moliyaviy hisobotdan foydalanuvchilar uchun xo‘jalik yurituvchi subyektning pul mablag‘larini va ularning ekvivalentlarini jalb etish qobiliyatini baholashga imkon beradi.


Pul oqimlari to‘g‘risidagi hisobot pul tushumlari va to‘lovlarini joriy natijalaridan (ularning yuzaga kelishi va shakllanishining faoliyat turlari bo‘yicha) kelib chiqqan holda korxonaning kelgusidagi pul tushumlarini ham bashoratlash mumkin.
Bunda albatta har bitta faoliyat turi bo‘yicha o‘zgarishlarga muhim ahamiyat qaratiladi. Ya’ni, operatsiya faoliyat, investitsiya faoliyat va moliyaviy faoliyat bo‘yicha pul mablag‘larining kirimi va chiqimi oldindan bashorat qilinadi.
Har uch toifaning pul mablag‘lari harakatiga, holatiga ta’siri birgalikda alohidalikda va umumiylikda o‘rganiladi.
Ularning jamlangan holati tahlil davrida pul mablag‘ining sof o‘zgarishini belgilab beradi.
Pul oqimlari harakati to‘g‘risidagi axborot bo‘lajak pul oqimlari bashorati to‘g‘riligini tekshirish chog‘ida, foyda olish va pul oqimlarining sof harakati va narx o‘zgarishi ta’siri o‘rtasidagi aloqalarni tahlil qilish chog‘ida zarur bo‘ladi.
Pul mablag‘larini bashoratlash tahlilda eng murakkab va qiyin jarayon hisoblanadi. Negaki, bu omillar ko‘proq tashqi subyektlarning to‘lov intizomiga amal etish darajasi bilan belgilanadi. Negaki, doimo ham sheriklarni, mahsulot sotib oluvchilarni, mol yetkazib beruvchilarni puxta o‘rganish imkoni bo‘lmaydi. Ular bilan bo‘ladigan munosabatlarda qarzdorlik muammosini hal qilish yuzasidan zaxira fondlarining tashkil etilishi ham shuni talab etadi.
Menejerlar birinchi navbatda pul oqimini bashorat qilishning optimal usullarini tanlashi lozim. Negaki bu kelgusida olinadigan foydaning va kapitalning o‘sishini ahamiyatligini oshiradi.
Buning uchun birinchi navbatda pul oqimlarini boshqarish strategiyasini to‘g‘ri tanlash lozim:
- pul mablag‘lari kirimi va chiqimi davr boshlanishidan oldin bashoratlanishi;
- sof pul oqimini (ortikcha yoki kamomad) davr boshlanishidan oldin hisob-kitobini qilinishi;
- uzoq va qisqa muddatli moliyalashtirishlarga talablarni davr boshlanishidan oldin aniqlash lozim.
Pul oqimini bashoratlashda albatta debitorlik va kreditorlik majburiyatlarini holatiga muhim ahamiyat qaratish lozim. Debitorlik majburiyatlari bilan bog‘langan pulning harakati quyidagi formula asosida hisob-kitob qilinadi.

Download 6,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   278   279   280   281   282   283   284   285   ...   296




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish