Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova moliyaviy tahlil



Download 6,82 Mb.
bet212/296
Sana20.06.2022
Hajmi6,82 Mb.
#684425
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   296
Bog'liq
Moliyaviy tahlil darslik 2020-2021

Sof foyda va uning o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar

Natijaviy ko‘rsatkichlar

Ta’sir omillari

1.Mahsulot (ish va xizmat)larni sotishdan yalpi foyda

Sotilgan mahsulot bahosining o‘zgarishi

Xomashyo, materiallar, energiya sarflari ta’rif bahosining o‘zgarishi hisobiga

Sotilgan mahsulot hajmining o‘zgarishi

Sotilgan mahsulot tarkibining o‘zgarishining sotishdan tushumga ta’siri hisobiga

Bir so‘mlik mahsulotga xarajat summasining o‘zgarishi hisobiga

Sotilgan mahsulot tarkibiy o‘zgarishlarining tannarxga ta’siri hisobiga

+,-

2.Asosiy faoliyatning foydasi

Sotish xarajatlari

Ma’muriy xarajatlar

Boshqa operatsion xarajatlar

Hisobot davrining soliq solinadigan foydadan kelgusida chegiriladigan xarajatlari

Asosiy faoliyatning boshqa daromadlari

+,-

Umumxo‘jalik faoliyatidan foydaning

Moliyaviy faoliyatdan daromadlar

Moliyaviy faoliyatdan xarajatlar

+,-

Soliq to‘loviga qadar foyda

Favqulodda daromadlar

Favqulodda xarajatlar

+,-

Sof foyda

Foydadan soliq

Foydadan boshqa majburiy to‘lovlar

-

Sof foydaning taqsimoti

Ishlab chiqarishni rivojlantirish va kengaytirishga (jamg‘arish)




Rezerv (zaxira) fondini shakllantirishga (jamg‘arish)




Dividendlarga (iste’mol)




Ustav kapitalini oshirishga (qonunda belgilangan tartiblarda)




=

Taqsimlanmagan foyda

Jamlangan, umumlashgan holda to‘planadi.



Sof foyda va uning omilli tahlili

Ta’sir omillari

Aniqlash formulasi

Ta’sir darajasi

Izoh

Sotishdan yalpi foydaning umumiy o‘zgarishi

∆ R = R1 – R0

1 131 910 666




Sotilgan mahsulot bahosining o‘zgarishi

R1 = ∑ q1p1- ∑ q1 p0

328 676 988




Xomashyo, materiallar, energiya sarflari ta’rif bahosining o‘zgarishi hisobiga

∑ q1pk- ∑ q1 p1

-488 289 775




Sotilgan mahsulot hajmining o‘zgarishi

K1 =  q1s0/q0 s0,
K1*R0 -P0

178 891 297




Sotilgan mahsulot tarkibining o‘zgarishini sotishdan tushumga ta’siri hisobiga

R0*K2
K2=(∑ q1p0/∑ q0po-∑ q1s0/∑ q0s0 )



1 874 444 428




Bir so‘mlik mahsulotga xarajat summasining o‘zgarishi hisobiga

∑ q1s0- q1sk

-390 618 967




Sotilgan mahsulot tarkibiy o‘zgarishlarining tannarxga ta’siri hisobiga

∑ q0s0*K1- q0s0

-371 193 305




Davr xarajatlari, jami
shu jumladan:

∆DX=DX1-DX0

-184 442 245




Sotish xarajatlari

Sc1- Sc0

-




Ma’muriy xarajatlar

Sm1- Sm0

-




Boshqa operatsion xarajatlar

So1- So0

-43 324 026




Hisobot davrining soliq solinadigan foydadan kelgusida chegiriladigan xarajatlari

St1- St0

-




Asosiy faoliyatning boshqa daromadlari

Pb1- Pb0

-




Asosiy faoliyatning foydasi (zarari)

∆ Af= Af 1- Af 0

960 792 447




Moliyaviy faoliyatning daromadlari, jami shu jumladan:

∆ Mfd

237 677 082




Dividendlar shaklidagi daromadlar

D1-D0

-




Foizlar shaklidagi daromadlar

Fd1-Fd0

-




Moliyaviy ijaradan daromadlar

MId1-MId0

-




Valyuta kursi farqidan daromadlar

VKd1- VKd0

-




Moliyaviy faoliyatning boshqa daromadlari

MBd1-MBd0

-




Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlar, jami shu jumladan:

∆ Mfx

-674 407 750




Foizlar shaklidagi xarajatlar

Fx1-Fx0

-




Moliyaviy ijara bo‘yicha foizlar shaklidagi xarajatlar

MIx1-MIx0

-




Valyuta kursi farqidan zararlar

VKx1- VKx0

-




Moliyaviy faoliyat bo‘yicha boshqa xarajatlar

MBx1-MBx0

-




Umumxo‘jalik faoliyatining foydasi (zarari)

∆ Uxfn= Uxfn1- Uxfn0

524 061 779




Favquloddagi foyda va zararlar




-




Foyda solig‘ini to‘lagunga qadar foyda (zarar) (satr 220+/-230)

∆ Fn= Fn1 – Fn0

524 061 779




Foyda solig‘i

∆ Fs= Fs1 – Fs0

-14 426 214




Foydadan boshqa soliqlar va majburiy to‘lovlar

∆ Fbs= Fbs1 – Fbs0

-43 290 888




Sof foyda

SF1-SF0

466 344 677




Sof foyda o‘tgan yilga nisbatan 466 344 677 ming so‘mga ortgan‚ bu o‘zgarishlar quyidagi ijobiy va salbiy omillar ta’sirida bo‘lgan.


Ijobiy omillar qatoriga: sotilgan mahsulot bahosining o‘zgarishi (328 676 988 ming so‘m), sotilgan mahsulot hajmining o‘zgarishi (178 891 297 ming so‘m), sotilgan mahsulot tarkibining o‘zgarishi (1 874 444 428 ming so‘m), moliyaviy faoliyatdan daromadlarning o‘zgarishi (237 677 082 ming so‘m)ni;
Salbiy omillar qatoriga: xomashyo, materiallar, energiya sarflari bahosining o‘zgarishi (-488 289 775 ming so‘m), bir so‘mlik mahsulotga xarajat summasining o‘zgarishi (-390 618 967 ming so‘m), sotilgan mahsulotlar tarkibiy o‘zgarishlarining tannarxga ta’siri tufayli (-371 193 305 ming so‘mga), davr xarajatlari hisobiga (-184 442 245 ming so‘m), moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlarning ortishi hisobiga (-674 407 750 ming so‘m), foydadan soliq, foydadan boshqa soliqlar va to‘lovlarning o‘zgarishi hisobiga (14 426 214 ming so‘m hamda 43 290 888 ming so‘m) to‘g‘ri kelgan.


9.16. Rentabellik ko‘rsatkichlari va ularga ta’sir etuvchi omillar tahlili


Korxona faoliyati va mahsulotlari raqobatdoshligini ta’minlashning eng muhim tayanchi bu uning rentabellik darajasidir. Rentabellik – nemis tilidangi “rentabel”66 daromadlik, foydalilik degan ma’noni anglatadi.


Uning iqtisodiy mazmunini moddiy, mehnat va moliyaviy resurslardan‚ shuningdek, tabiiy resurslardan foydalanish samaradorligi ifoda etadi.
Rentabellikning bir nechta guruhi aktivlar, ishlab chiqarish, sotuv va kapital rentabelligi guruhi tarkiblanadi. Har bitta guruhga bir necha ko‘rsatkichlar tizimi kiritiladi. Lekin baholashda, omilli tahlil etishda ularning har bittasi alohida hisob-kitob qilinadi va baholanadi.
Rentabellikning asosiy ko‘rsatkichlari:

  • Aktivlar rentabelligi (ROA Return On Assets) = Sof foyda / Aktivlarning o‘rtacha yillik qiymati;

  • Sotuv rentabelligi = Mahsulot (ish va xizmat)lar sotishning yalpi foydasi / Sotishdan sof tushum;

  • Operatsion faoliyat rentabelligi (ROS Return On Sales) = Operatsion foyda / Sotishdan sof tushum;

  • Xususiy kapital rentabelligi (ROE Return On Equity) = Sof foyda / Xususiy kapital.

Qo‘shimcha ko‘rsatkichlari:

  • Asosiy vositalar rentabelligi = Sof foyda / Asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati;

  • Xodimlar rentabelligi (ROL) = Sof foyda / Xodimlarga xarajatlar (mehnat haqi fondi va xodimlarga boshqa xarajatlar);

  • Aktivlarning bazaviy foydalilik koeffitsiyenti (Basic earning power) – Soliq to‘loviga qadar foyda / Aktivlarning o‘rtacha yillik qiymati (BEP = EBITDA / Aktivlar o‘rtacha yillik qiymati;

  • Investitsiyalangan kapital rentabelligi (ROIC) – Operatsion foyda / O‘z mablag‘lari manbasi va uzoq muddatli qarz kapitali (ROIC = EBIT × (100% - Foyda solig‘i stavkasi) / investitsiyalangan kapital.

Ayrim hollarda qarz kapitali to‘liq olinadi. ROIC = (EBIT × (100% - Foyda solig‘i stavkasi) – Qarz kapitali bo‘yicha foizlar summasi) / (Xususiy kapital + Qarz kapitali);

  • Jalb qilingan kapital rentabelligi = Sof foyda / (O‘z mablag‘lari manbasi + uzoq muddatli qarz mablag‘lari) (ROCE);

  • Jami aktivlar rentabelligi (ROTA) = Soliq to‘loviga qadar foyda / Jami aktivlar;

  • Biznes aktivlari rentabelligi (ROBA) = Sof foyda / Biznes aktivlari;

  • Sof aktivlar rentabelligi (RONA) = Soliq to‘loviga qadar foyda / Sof aktivlar;

  • Ishlab chiqarish rentabelligi = Sof foyda / (Asosiy vositalar + Aylanma aktivlar);

  • Marja rentabelligi (Profitability of the margin) – Sotilgan mahsulot bahosi - Sotilgan mahsulot tannarxi / Sotilgan mahsulot tannarxi;

  • Va boshqa ko‘rsatkichlar.

Rentabellikda samaradorlik ko‘rsatkichlarining: yalpi tushum, xarajat, aktiv, kapitalning har bir so‘miga to‘g‘ri keladigan natijaviylik ko‘rsatkichlari: yalpi foyda, operatsion foyda, soliq to‘loviga qadar foyda, sof foyda ko‘rsatkichlarini aniqlanadi.

Korxona rentabelligi tahlili




Download 6,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   296




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish