Toshkent moliya instituti hamdamov baxrom kasimovich ilxomov shavkat islomovich

1.5-jadval
Sifat nazorati standartlari
1
 
Standart 
Asosiy talablar 
Namunaviy muolaja 
1 
2 
3 
Mustaqillik 
Auditda qatnashayotgan har 
bir 
xodim 
kasbiy 
etik 
kodeksida 
keltirilgan 
mustaqillik talablariga rioya 
qilishi kerak
Har bir auditor va auditorlik 
firmasiga 
ishga 
olinayotgan 
audit 
xodimi 
har 
yili 
«mustaqillik 
anketasi»ning 
savollariga javob berishi kerak 
Xodimlarni 
muayyan 
ishga 
belgilash 
Auditda ishtirok etayotgan 
har bir xodim etarli texnik 
tayyorgarlik va tajribaga ega 
bo‘lishi kerak 
Har bir xodim bosh auditor 
tomonidan belgilanadi va bu ish 
2 oy oldin amalga oshiriladi 
Maslahat 
berish 
Bosh auditor va auditda 
qatnashayotgan 
xodimlar 
o‘rtasida texnik muammolar 
vujudga 
kelsa, 
masalani 
malakali shaxs hal qiladi 
Auditorlik firmasining direktori 
bilan maslahat qilish mumkin 
va u har bir ishni nihoyasidan 
oldin ko‘rib chiqishi kerak 
Nazorat 
Birlamchi 
tekshirishlar 
davomida 
sifatga 
kafolat 
beruvchi siyosatni har bir 
bo‘g‘inda olib borish kerak 
Audit dasturi firma sheriklari 
tomonidan ko‘rib chiqilishi va 
tasdiqlanishi kerak 
Ishga 
qabul 
qilish 
Jami yangi xodimlar o‘z 
ishini sifatli bajarishi uchun 
yuqori malakaga ega bo‘lishi 
kerak 
Har bir nomzod katta auditorlar 
tomonidan 
o‘rgatilishi 
va 
kafolatlanishi kerak 
Kasb 
Jami xodimlar o‘z ishini Har bir mutaxassis bir yilda 
1
Mualliflarning ilmiy-tadqiqotlari asosida tuzilgan. 

---

40 
mahoratini 
oshirish 
kompyuterda bajarishi uchun 
mahoratini oshirishi kerak 
kamida 80 soat malakasini 
oshirish 
bo‘yicha 
ta’limdan 
o‘tishi zarur 
Lavozim 
ko‘tarilishi 
Lavozimga tayinlash siyosa-
ti, xodim yangi vazifasini 
bajarish 
uchun 
yetarli 
malakaga egaligini kafolatla-
shi kerak 
Har bir mutaxassis o‘tkazilgan 
tekshirishlardan so‘ng baholani-
shi zarur va bu natija tekshirish 
hisobotida keltirilishi kerak 
Mijozni 
tanlash 
Jami mijozlar kamida yomon 
ma’muriyat bilan ishlashdek 
ehtimol bilan baholanishi 
kerak 
Har bir tekshirishni boshlash-
dan 
avval 
tekshirilayotgan 
ma’muriyat bo‘yicha mijozni 
baholash blanki tuzishi kerak 
Inspektsiya-
lash 
Yuqorida 
keltirilgan 
standartlarni 
bajarilishini 
kafolatlovchi siyosat yoki 
muolaja bo‘lishi kerak 
Auditorlik 
firmasida 
sifat 
nazorati standartlarini bajarila-
yotganligini tekshiruvchi muta-
xassis bo‘lishi kerak va u har 
yili bu standartlarni o‘z firmasi 
tomonidan 
bajarilishini 
tekshirishi zarur. 
Jadvalda har bir element uchun qisqacha talab va sifat nazorati 
muolajasi misol tariqasida keltirilgan. Shuni qayd etish kerakki, 
auditorlik firmalarining ish faoliyatini yaxshilash va sifat nazorati 
standartlariga to‘la amal qilinishini ta’minlash uchun ularni toifalarga 
ajratish maqsadga muvofiq bo‘ladi. Buning uchun ikki seksiya tashkil 
qilish tavsiya etiladi: 
 
1. Qimmatbaho qog‘ozlar va birja muomalalari bo‘yicha audit 
seksiyasi.
2. Kompaniyalarning auditi seksiyasi. 
Bunday seksiyalar o‘z-o‘zini boshqarishda va nazorat qilishda 
katta rol o‘ynaydi. Seksiyalarga a’zo bo‘lish uchun auditorlik 
firmalariga, albatta, ma’lum talablar qo‘yiladi va bunday seksiyaga a’zo 
auditorlik firmalarining mavqei ham oshib boradi. Auditorlik firmalari 
seksiyalar ichida bir-birini tekshirish huquqiga ega bo‘ladi va faqat 
tekshiruvdan muvaffaqiyatli chiqqan firma seksiya a’zoligida qolishi 
mumkin. 
 
Bunday tekshiruvlar firmaga ham auditorlarga ham foydali bo‘lib, 
ularga bo‘lgan ishonchni oshirib boradi.
Quyida seksiyalarga a’zo bo‘lish uchun zaruriy talablarni 
keltirishga harakat qilindi: 
Sifat nazoratini amalga oshirish.
Auditorlik firmasi keltirilgan sifat 

---

41 
nazorati standartlarini qabul qilishi va unga amal qilishi kerak.
Sheriklarni almashtirib borish. 
Agarda auditorlik firmasidagi 
sherik tekshirishlarga besh yil uzluksiz boshchilik qilgan bo‘lsa, yangi 
sherik belgilanishi zarur va eski sherik ikki yilgacha tekshirishlarga 
javobgar bo‘la olmaydi.
Uzluksiz o‘quv.
Har bir mutaxassis uch yilda 240 soat kasbiy 
tayyorgarlikdan o‘tishi shart.