Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

Marketing bo‘yicha qiziqarli faktlar 

 

1. Ko‘pincha kompaniyalar, masalan Hall Mark kompaniyasi  

tovarlari sotilishini tezlashtirish maqsadida ma’lum bir kelishilgan 

(belgilangan) davrda  ma’lum bir tovarlariga yuqori narx belgilaydi va 

xaridorlar ushbu tovarlarni qimmat tovar, deb hisoblaydi. Kompaniya 

biroz vaqt o‘tgandan so‘ng chegirma narx qo‘yadi. Shopogoliklar(tovar 

sotib olishga ishtiyoqmand odamlar) esa ana shunday chegirmalarni 

qidirib yuradi va tovarlarni arzon sotib olyapmiz, deb hisoblaydi. Sotish 

qiyin bo‘lgan tovarlar shu yo‘l orqali sotiladi. Masalan, tovar qiymati  

50 $ ni tashkil etsa, maksimal darajada 75 $ deb narx belgilab qo‘yadi va 

xaridor ushbu qimmat tovarni narxi arzonlashtirilgan, deb hisoblaydi va 

50 % chegirmadan so‘ng ulgurji sotadi.  

2. Kompaniya tovar sotilishini tezlashtirish uchun ma’lum bir vaqt 

ichida sun’iy defitsit bunyod etib sotiladigan mahsulot hajmini 

kamaytirilgan miqdorda belgilaydi va narx bir necha baravar ko‘tariladi. 

Ma’lum belgilangan davr kelgandan so‘ng  tovar hajmi ko‘paytiriladi va 

oldingi narx bilan sotiladi. Bu esa o‘z-o‘zidan tovar xaridining oshishiga 

olib keladi (masalan, 1 oy belgilanib, shu davr ichida 45000 dona tovar 

3$ sotilishi rejalashtirilgan bo‘lsa, ma’lum davrda belgilangan vaqtdan 

so‘ng 80000 dona tovarni bozorga oldingi arzon narxda 1,5 $ lik narxda 

chiqaradi, tovar sotilish hajmi ko‘payadi.  

3. Marketologlar tomonidan supermarketlarda tajriba sinovi 

o‘tkazilganda  aravacha (kard)larni 1,5 baravarga kattalashtirilganligi 

sababli xarid savati 19,1% ga ko‘tarilgan. 

4. Kompaniyalar o‘zi ishlab chiqargan mahsulotlarni o‘zaro 

nisbatda 3 ta tur bilan pozitsiyalaydi.