Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova


Marketing nazariyasi konsepsiyasi va uning evolyutsiyasi



Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/329
Sana12.01.2022
Hajmi3,22 Mb.
#338719
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   329
Bog'liq
marketing

 

 

1.3. Marketing nazariyasi konsepsiyasi va uning evolyutsiyasi  



 

 

Konsepsiya-lotincha  “conception”-so‘zidan  olingan  bo‘lib,  tizim 



yoki  biror  sohaga  oid  qarashlar,  tamoyillar  tizimi,  dalil  (fakt)  va 

hodisalarni  tushunish,  anglash  va  izohlashning  muayyan  usuli,  asosiy 

nuqtayi  nazar  ma’nosini  anglatadi

5

.  Keng  ma’noda  konsepsiya  so‘zi  u 



yoki  bu  faoliyatning  samarali  amalga  oshirilishi  uchun  zarur  bo‘lgan 

qarashlar tizimi, deb tushuniladi. Firma konsepsiyasi  - firmaning asosiy 

faoliyat  yo‘nalishi,  g‘oyalari,  tadbirkorlik  falsafasi,  iste’molchi  talabi 

asosida  mahsulot  ishlab  chiqarish  istiqboli  yo‘nalishidir.  Konsepsiya 

komponentlari g‘oya, strategiya, instrumentariy va maqsaddan iborat. Shu 

nuqtayi nazardan marketing konsepsiyasi tashkilotning ilmiy asoslangan 

g‘oyasi, loyihasi hisoblanib tadbirkorlikni amalga oshirishda korxonaning 

samarali strategiyasini ham anglatadi.



 

 

Marketing  konsepsiyasini  o‘zlashtirish  oson  bo‘lmadi.  Marketing 



konsepsiyasini  birinchilardan  bo‘lib  Procter  &  Gamble  qabul  qildi. 

Procter & Gamble kompaniyasi 1837 - yilda ikki tadbirkorning birgalikda 

ish  olib  borish  to‘g‘risidagi  kelishuv  asosida  tashkil  etilgan  edi. 

Kompaniya  asoschilari  Uilyam  Procter  kompaniyaga  asos  solinganga 

qadar shamlar ishlab chiqargan bo‘lsa, Djeyms Gambl esa sovun ishlab 

chiqargan. Kompaniya o‘zining 1- million dollarlarini 1859-yilda ishlab 

topdi.  AQShdagi  fuqarolar  urushi  davrida  kompaniya  shimolliklar 

armiyasiga  sovun  va  sham  yetkazib  berish  uchun  katta  davlat 

buyurtmasini qo‘lga kiritdi. Procter & Gamble kompaniyasi taniqli savdo 

markalari  va  brendlarini  sotib  olish  evaziga  muttasil  kengayib  bordi. 

2003-yilda Germaniyaninig soch bo‘yoqlari ishlab chiqaruvchi mashhur 

WELLA  kompaniyasi  sotib  olindi.  2005-yilda  Gilette  kompaniyasini 

 

5

 “O’zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti. Toshkent 2003-y.23-bet.



 

 



 

20 


 

 

 



sotib  oldi.  Raqobatda  Unileverni  yutib,  o‘zining  sohasi  bo‘yicha  yirik 

kompaniyaga aylandi. Raqobat juda katta edi, yutib chiqishning yagona 

bir  yo‘li  mijozni  qanoatlantirish  edi.  Marketing  konsepsiyasini  tatbiq 

qilgan  menejer  uchun  mijozni  qanoatlantirish  -  bu  foyda  olish  yo‘lidir, 

yani shior «Mijoz nuqtayi nazari bilan ishla».  

Keyinchalik, turli sanoat sohalari – metall, ko‘mir, qog‘oz, shisha – 

kompaniyalari ham marketing konsepsiyasini qabul qila boshladi.  

Xizmat ko‘rsatish sohalari juda sekinlik bilan marketing konsepsiyasini 

qabul qildi.  

Marketing konsepsiyasini o‘zlashtirish oson bo‘lmadi. «Banklar bank 

xodimlari uchun qulay bo‘lgan bir necha soat ochiq, mijozlar uchun qulay 

paytda yopiq bo‘ladi. Tushlik paytida va soat 16 dan keyin yopiq bo‘ladi. 

Mijozni  qanoatlantirishga  ketadigan  xarajatlar  va  xarajat  talab 

qilmaydigan harakatlar talab qilinadi.   

 Marketing 

konsepsiyasi 

korxonaning 

amaldagi 

yoki 

rejalashtirilayotgan faoliyatining strategik tahlili asosida ishlab chiqilishi 



kerak. Uni ishlab chiqish quyidagi bosqichlardan iborat:  

• 

Ichki va tashqi muhitning strategik tahlili.  



• 

Korxona va marketing faoliyatining maqsadlarini aniqlash.  

• 

Marketing strategiyasiniasoslash.  



• 

Kutilgan natijaga erishish uchun tegishli marketing usullarini 

tanlash.  

Marketing  va  tadbirkorlik  borasida  jahon  amaliyoti  marketing 

evolyutsiyasida quyidagi konsepsiyalarni asoslab ko‘rsatdi:  

1.

 



Ishlab chiqarish.   

2.

 



Tovar.  

3.

 



Sotuv.  

4.

 



An’anaviy.   

5.

 



Ijtimoiy – etik.  

6.

 



O‘zaro ta’sir marketingi.  

Bugun boshqaruvda marketing faoliyati bilan shug‘ullana borib, bir 

qancha konseptual yondashuvlarni qo‘llash mumkin: ishlab chiqarishni va 

tovarni 


mukammallashtirish, 

tijorat 


kuchlarini 

jadallashtirish, 

iste’molchilarga  yo‘naltirilgan  marketing  yondashuvi,  ijtimoiy-etik 

marketing.  




 

21 


 

 

 



Marketing  konsepsiyalarining  rivojlanishi  bozorning  rivojlanish 

bosqichlariga mos keladi.  

Tavsiya  qilingan  konsepsiyalar  barcha  davlatlar  uchun  etalon  yoki 

norma bo‘lib xizmat qiladi, degan fikr noto‘g‘ri. Marketing evolyutsiyasi 

har  bir  mamlakatdagi  bozor  munosabatlarining  rivojlanish  bosqichiga, 

tadbirkorlik  faoliyatining tashkil etilganligiga qarab  turlicha  bo‘lishi va 

konsepsiyalar  ham  o‘ziga  xos  xususiyatlarga  ega  bo‘lishi  mumkin. 

Marketingning  korxona  ishlab  chiqarish,  savdoga  oid  faoliyatini 

boshqarish  tizimi  sifatida  rivojlanish  tarixi  bozorning  rivojlanishi  bilan 

mustahkam bog‘liq.  



1.3- jadval 


Download 3,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   329




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish