Toshkent moliya instituti d. Tojiboeva iqtisodiyot

Shirkat firmalari 
mulk egalarini o’z mulkini birlashtirish va tadbirkorlikdan olingan 
foydani qo’shgan hissasiga ko’ra baham ko’rishga asoslangan korxona. 
 
Mas’uliyati cheklanmagan firma. 
Uning mol-mulki sherikchilik asosida yuzaga keladi. 
Ularning dastlabki qo’ygan kapitali Nizom kapitali bo’lib, uning faoliyati uchun to’la huquqli 
sheriklar birgalikda javob beradilar. Agarda firma sinib, qarzlarni to’lash uchun aktivlari etarli 
bo’lmasa, qolgan qarzni to’la huquqqa ega bo’lgan ta’sischilar o’z zimmasiga oladi. Bunda 
uning hajmi qanchagacha bo’lishi mumkinligi ustav kapitalidagi badaliga nisbatan necha marta 
ko’pligi (firma nizomida belgilanadi) shartnomada ko’rsatiladi. 
 Franchayzing (franchise — imtiyozli) firmalar — bu mayda xususiy firmalar tizimi 
bo’lib, u yirik firmalar qanotida ish yuritib, uning tovar markasidan ma’lum hudud va muhitda 
foydalanadi. Narxlarga chegirma olish va boshqa imtiyozga ega. Tovarlarni tashishda, uskunalar 
sotib olish, kredit olishda yordam beradi. Bu mayda firmalar yirik kompaniyalarning chakana 
sotuvchisi bo’lib qoladi. 
 Venchur (venture — xatarli) firmalari — bu ilmiy izlanishlar bilan shug’ullanib, ularni 
ishlab chiqarishga joriy qilish bilan shug’ullanadi. Ular ishining xatari yuqori. Sababi yaratgan 

---

 
 
yangiliklari, ixtirolari bozor talabiga mos kelmasligi mumkin. Bu turdagi firmalar dastlab AQSh 
da vujudga kelgan, hozirgi paytda boshqa mamlakatlarda ham mavjud.