Toshkent moliya instituti d. Tojiboeva iqtisodiyot

*
nihoyatda 
qisqa bozor 
*
 qisqa muddatli davr 
*
uzoq muddatli davr 
 
Ishlab chiqarish 
Jarayonining 
xususiyatlari 
 
Tovarlarni saklash mum 
kinligi va saqlash 
arajatlari 

---

 
 
shartlar teng) 
egri 
chizig’i 
siljishi 
egri 
chizig’i 
bo’yicha 
egri 
chizig’i 
siljishi 
egri 
chizig’i 
bo’yicha 
egri 
chizig’i 
bo’yicha 
1.Raqobatdosh 
tovarlarga baho 
o’zgarishi 
+  
 
 
+ 
 
+ 
2.Yangi 
texnologiya joriy 
qilindi 
 
 
+ 
 
+ 
 
 
3.Tovarga moda 
o’zgardi 
 
+ 
 
 
 
+ 
 
+ 
4.Daromad 
o’zgardi 
 
+ 
 
 
 
+ 
 
+ 
5.Homashyoning 
bahosi o’zgardi 
 
 
+ 
 
+ 
 
 
 
7. Echish: 
 Iste’molchining cheklangan daromadi (puli) bo’yicha olish mumkin bo’lgan mahsulot  
 
Kombinatsiya 
(variant) 
Ko’y 
go’shti 
kg 
Mol go’shti 
kg 
Byudjet, so’m 
A 
B 
V 
G 
D 
4 
3 
2 
1 
0 
0 
1.25 
2.5 
3.75 
5 
2500·4=10000 
3·2500+1.25+2000=10000 
2·2500+2.5·2000=10000 
1·2500+3.75·2000=1000 
5·2000=10000 
  
Byudjet chizigi (A,D)iste’molchi 
Qo’y go’shti Mol go’shti bilan qo’y go’shtini 
tanlashda murosali tanlovni  ko’rsatadi.     
             
 
 
 
 
 
 
 
 
 
       
             
                                              
                                        
 
 
 . . . . Mol go’shti  
8. b) javob to’g’ri;
 
 T/N 
 1T; 2N; 3N; 4T; 5T; 6T; 7N; 8T; 9T; 10N;  
 
Testlar: 
 1v); 2a); 3b); 4d); 5b); 6g); 7a); 8b); 9g); 10d); 11v); 12g); 13a); 14b); 15v); 16b); 17v; 
18g; 19d;  
 
 
В
 
V 
G 
D    
А
 

---

 
 
III-BO’LIM. MIKROIQTISODIYOT NAZARIYASI ASOSLARI 
 
XI BOB. BOZOR IQTISODIYOTIDA 
TADBIRKORLIK. TADBIRKORLIK  
KAPITALINING HARAKATI 
 
 
Iqtisodiyot murakkab, ko’p bosqichli tizim. Uning barcha bo’g’inlari o’zaro bog’liq va 
bir-birini taqozo qiladi. Firma, korxona tarmoqlar, uy xo’jalik yuritish printsiplari iqtisodiyotni 
bir butun tizim sifatida rivojlanishi qonunlaridan farq qilishi mumkin emas. Shuning uchun ham 
iqtisodiyot nazariyasi cheklangan resurslardan samarali foydalanish muammolarini 
mikrodarajada o’rganadi.  
 Rusurslarni etishmasligi, extiyojlarni esa cheksizligi iqtisodiyot nazariyasi fanining bosh 
masalasi, aynan ana shu muammo bizni tanqis resurslardan samarali foydalanish metodlarini 
qidirishga majbur qiladi. Uni ikki yo’l bilan hal qilishga harakat qilinadi:  
1. Mavjud resurslarni to’la bandligi, ishlatilishini ta’minlash. U makroiqtisodiy tadqiqot 
predmeti.  
2. Ishlatilayotgan resurslarni tejab, tergab samarali foydalanish, unga mikroiqtisodiy 
darajadagi tahlil yordam beradi. 
 Mazkur bo’limimiz mikrodarajadagi muammolarni o’rganishga bag’ishlangan bo’lib, u 
tadbirkorlik nazariyasini o’rganishdan boshlanadi. 
Aynan bozor iqtisodiyotining muhim afzalliklaridan biri ham uning tadbirkorlikka 
asoslanishidir. Mavzuni o’rganishni eng avvalo tadbirkorlik deganda nimani tushunamiz, 
tadbirkorlik birinchidan iqtisodiy kategoriya sifatida, ikkinchidan xo’jalik yuritish metodi, 
uchinchidan, iqtisodiy fikr yuritishning o’ziga xos tipi sifatida qarasak nimalarni ifodalaydi, 
tadbirkorlik faoliyati turlarini chuqur o’rganishdan boshlaymiz. 
 Bozor iqtisodiyotining asosiy iqtisodiy sub’ektlari firma, korxonalar ekan, ularning 
turlarini turli jihatidan yondashgan holda kichik, individual xususiy korxona, sherikchilik asosida 
tashkil etilgan o’rta korxona, yirik korporatsiyalarning afzalliklari va kamchiliklarini ko’rib 
chiqamiz. O’zbekistonda tadbirkorlik faoliyatini qo’llab-quvvatlash qanday amalga 
oshirilayotganiga diqqat qaratamiz. 
 Bu bob yana shu bilan ajralib turadiki, unda tadbirkorlik kapitali va uning harakatini ham 
tahlil qilamiz.