Toshkent moliya instituti d. Tojiboeva iqtisodiyot

ASOSIY TAYaNCh TUShUNChALAR 
1.
 
Raqobat. 
 
   2. 
Monopoliya. 
 
3. Nomukammal raqobat.  
 
4. Oligopoliya.  
5. Mukammal rakobat.  
 
6. Sof monopoliya.  
7. Monopoliyaning maqsadi.   
8. Jamiyatning sof yo’qotishlari.  
9. Sun’iy monopoliya.  
 
10. Monopsoniya.
 
 

---

 
 
a) tarmoqda yagona, o’rnini bosadigan, almashtirib bo’lmaydigan mahsulot sotuvi (ishlab 
chiqarish); 
b) (yunoncha ozchilik, sotaman) – ishlab chiqarish va bozorda uncha ko’p bo’lmagan, 
sanoqli firmalar hukmronligidir; 
v) iqtisodiy faoliyat ishtirokchilarining o’z manfaatlaridan kelib chiqib yuqori daromad 
olish imkoniga, nufuzli mavqega ega bo’lish uchun boshqalar bilan bellashuvi, kurashi; 
g) bir yoki bir necha sotuvchi bozorda narx ustidan nazorat o’rnatish imkoniga ega 
bo’lgan bozordagi raqobat;  
d) erkin raqobatga asoslangan, cheklanmagan miqdorda bozorga (tarmoqqa) kirish, erkin 
mustaqil ishlab chiqaruvchilar bozorda narx ustidan nazorat o’rnatish imkoni yo’q bozordagi 
ideal raqobat; 
e) narx ustidan nazorat o’rnatish yoki ishlab chiqarish hajmini o’zgartirish orqali 
maksimal darajada daromad, monopol foyda olish;  
yo) monopolistik manfaatni ko’zlab korxonalarning birlashuvi; 
j) tarmoqda mahsulot ishlab chiqarish va bozorda yagona firma hukmronlik qilishi; 
z) (monopoliyalarning sotsial bahosi) – monopoliyalar tomonidan mahsulot ishlab 
chikarish hajmini samarali darajadan kamaytirish natijasida iste’molchi va sotuvchilar uchun 
ma’lum miqdorda mahsulotni yo’qotilishi, ishlab chiqarishni kamayishi; 
i) yagona iste’molchiga asoslangan bozor.