Toshkent moliya instituti byudjet hisobi va davlat jamg‘armalari fakulteti

12
 
Sh. Allayarov, D. Toshmuxammedova. Davlat pensiya ta’minoti (o’quv qo’llanma) – T.: «IQTISOD-MOLIYA» 
2014
 

---

19 
va`s(aharlar`mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish organlarining rahbarlari 
byudjetdan 
tashqari 
Pensiya 
jamg‘armasi 
mablag‘larini 
boshqaruvchilar 
hisoblanishi belgilab qo‘yildi. Shuningdek, Pensiya jamg‘armasi mablag‘lari kelib 
tushishi va ulardan maqsadli foydalanish uchun jamoat nazorati funktsiyasi 
“Nuroniy” jamg‘armasi huzuridagi “Nazorat kengashi” jamoat komissiyasiga 
yuklatildi.
Keyinchalik, ijtimoiy ta’minot tizimida davlat kafolatlarini amalga oshirish 
hamda pensiyalar, nafaqalar va kompensatsiyalarni to‘lashga yo‘naltiriladigan 
mablag‘larning maqsadli va aniq sarflanishi ustidan nazoratni kuchaytirish, 
shuningdek byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasini samarali boshqarishni 
tashkil etish maqsadida 
Vazirlar Mahkamasining 2004 yil 21 noyabrdagi 
“Byudjetdan 
tashqari 
Pensiya 
jamg‘armasini 
boshqarishni 
yanada 
takomillashtirish to‘g‘risida”gi Qarori
bilan 2005 yil 1 yanvardan boshlab 
O‘zbekiston Respublikasining byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasi 
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Pensiya jamg‘armasiga 
aylantirildi. 
Quyidagilar byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasining asosiy vazifalari 
etib belgilandi: 
-
fuqarolarning davlat tomonidan kafolatlangan ijtimoiy ta’minot va 
ijtimoiy sug‘urtaga bo‘lgan huquqlarini amalga oshirish; 
-
majburiy ajratmalar, badallar va boshqa to‘lovlarni byudjetdan tashqari 
Pensiya jamg‘armasining yagona yig‘ma hisobraqamida jamlash; 
-
2005 yil 1 yanvardan boshlab pensiyalar, nafaqalar va kompensatsiyalarni 
to‘lash xarajatlarini moliyalashtirish; 
-
byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga mablag‘larning to‘liq tushishi 
va o‘z vaqtida sarflanishi ustidan nazoratni ta’minlash. 
Byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasining daromadlari va xarajatlari 
O‘zbekiston Respublikasining yig‘ma byudjeti tarkibiga kiritildi. Davlat soliq 
qo‘mitasi byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga majburiy ajratmalar, badallar 
va to‘lovlarni yig‘ish va ularning to‘liq tushishini nazorat qilish funktsiyalarini 

---

20 
amalga oshiradigan, Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi 
pensiyalar, nafaqalar va kompensatsiyalarning o‘z vaqtida tayinlanishi va 
to‘lanishi, shuningdek korxonalar, tashkilotlar va muassasalarning davlat ijtimoiy 
sug‘urtasi bo‘yicha xarajatlarning belgilangan tartibda moliyalashtirilishi ustidan 
nazoratini ta’minlaydigan bo‘ldi. 
Pensiya jamg‘armasining barcha darajalardagi hisobraqamlaridagi 2004 yil 
31 dekabr holatiga ko‘ra qoldiq mablag‘lari O‘zbekiston Respublikasi Moliya 
vazirligi huzuridagi byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasi hisobraqamiga 
o‘tkazildi. 
Keyingi yillarda mamlakatimizda olib borilgan ma’muriy va iqtisodiy 
islohotlar doirasida Pensiya ta’minoti tizimining tashkiliy-huquqiy asoslarini 
yanada mustahkamlashga qaratilgan qator chora-tadbirlar amalga oshirildi. 
Xususan, “Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi O‘zbekiston
Respublikasi Qonuniga muvofiq hamda pensiya ta’minoti tizimining tashkiliy 
tuzilmasini yanada takomillashtirish, pensiyalar va ijtimoiy nafaqalarni byudjetdan 
tashqari Pensiya jamg‘armasidan o‘z vaqtida moliyalashtirish hamda ularni to‘liq 
hajmda to‘lash, shuningdek respublika fuqarolarining pensiya ta’minotiga 
yo‘naltiriladigan mablag‘lardan maqsadli foydalanilishi ustidan nazoratni 
kuchaytirish maqsadida 
2009 yil 30 dekabrda “Fuqarolarning pensiya ta’minoti 
tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-4161-sonli 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni 
qabul qilindi. Ushbu farmon 
bilan O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzurida byudjetdan tashqari 
Pensiya jamg‘armasi va uning viloyatlar, shaharlar va tumanlarda bo‘linmalari 
tashkil etildi. Natijada 2010 yilning 1 yanvaridan boshlab pensiyalar, shuningdek 
ijtimoiy nafaqalar, kompensatsiya va boshqa to‘lovlarni tayinlash, moliyalashtirish, 
ularning to‘lanishini hisobga olish va monitoringini yuritish Pensiya 
jamg‘armasining tegishli hududiy bo‘linmalari tomonidan amalga oshiriladigan 
bo‘ldi
13
.