Toshkent moliya instituti "buxgalteriya hisobi" kafedrasi

Dastlabki hujjatlar; 
primary documents; первичные документы; 
xo‘jalik 
muomalalari sodir bo‘lgan paytda tuziladigan va ular amalga oshganligining birinchi 
guvohi bo‘lgan buxgalteriya hujjatlari. Dastlabki hujjatlar tuzilishi xo‘jalik 
muomalalari hisob registratsiyasining boshlanishi bo‘lib hisoblanadi. Dastlabki 
hujjatlarga g‘azna kirim va chiqim orderlari, yukxatlar, kvitantsiyalar va h.k. kiradi. 
Hisobni soddalashtirish va hisob registratsiyasini tezlashtirish uchun ko‘pincha 
dastlabki hujjatlarga asosan yig‘ma hujjatlar tuziladi. Buxgalteriya hujjatlari tuzish 
tartibi bo‘yicha tasniflanganda hujjatlar dastlabki va yig‘ma hujjatlarga bo‘linadi. 
Debet; 
debit; дебет; 
buxgalteriya hisobi schyotining bir qismi. Aktiv 
schyotlarning debeti bo‘yicha hisob ob’yektining ko‘payishi aks ettiriladi, passiv 
schyotlarning debeti bo‘yicha esa kamayishi yoziladi. 
Depozit sertifikati; 
certificate of deposit; депозитный сертификaт; 
ma’lum bir muddatga pul mablag‘larini bankka qo‘ygan shaxslarga bu haqda 

---

290 
tasdiqlovchi qimmatbaho qog‘oz bo‘lib, uning egasi daromad manbai hisoblanadi. 
Dividend; 
the dividend; дивиденд; 
aktsiyadorlik jamiyati foydasining bir qismi 
bo‘lib, aktsiyadorlar o‘rtasida soliqlarni, ishlab chiqarishni kengaytirishga 
ajratmalarni, zaxiralarni tashkil etish, obligatsiyalar bo‘yicha foizlarni va boshqa 
to‘lovlarni amalga oshirilganidan so‘nggina taqsimlanadi. 
Ehtiyotkorlik; 
foresight; предвидение; 
qarorlar qabul qilishda ehtiyotkorlik 
qoidasiga rioya qilish aktivlar va daromad qaytadan baholanmasligi, majburiyatlar 
yoki xarajatlar esa etarlicha baholanmasligiga yo‘l qo‘ymaslik maqsadida noaniqlik 
sharoitida baho chiqarish uchun zarurdir.