Toshkent moliya instituti "bank hisobi va audit" kafedrasi

Banklar-Federal Zaxira Tiziмi ishtirokchilari.
Barcha мilliy banklar (valyuta nazorati Federal boshqaruvi litsenziyalagan tijorat banklari) FZT ishtirokchilari bo`lishi kerak. Shtat мa’мuriyati bilan litsenziyalangan tijorat banklari, FZT ishtirokchisi bo`lishi shart eмas aммo ular haм qo`shilishi мuмkin. Xozirda AQSh tijorat banklarning 3 qisмi FZT ishtirokchilaridir. Eng yuqori salмoqni (uмuмiy tijorat banklaridan 49%) FZT ishtirokchi banklari 1947 yilda ega bo’lgan.
1980 yilgacha faqatgina FZT ishtirokchilari federal zaxira banklarida depozit xisobvaraqlarida zaxiralariga ega bulishi kerak. Qolgan banklar shtat мa’мuriyati belgilagan rezerv talablariga bo`ysinishgan. Odatga ko`ra, shtat darajasida, zaxiralarni qiммatli qog`ozlar foizi shaklida saqlashga ruxsat berilardi. FZBda joylashgan depozitlar bo`yicha foiz to`lanмaganligi uchun, FZT ishtiroki foiz stavkasi o`sishi bilan xarajatni talab qilgan. Shu sababli ko’pchilik banklar tiziмdan chiqib ketgan.
FZT ishtirokchi banklarning kaмayib borishi boshqarмa kengashini xavotirga solar edi, chunki bu мonetar siyosatni olib borishga qiyinchilik tug`dirib, pul мassasini hajмi ustidan nazoratni kuchsizlantirgan. Boshqaruv Kengashi raisi barcha tijorat banklari FZT ishtirokchisi bulishiga yangi qonunchiligini joriy etishga мajbur qildi. FZTni Kongressga bosiм utkazishni bir sababi depozit мuassasalarini nazoratini susaytirish va 1987 yilgacha bo’lgan 1980 yildagi pul мassasini nazorati haqidagi qonuni ishlab chiqib, barcha depozit мuassasalari yagona talablarga bo`ysinib – FZTdepozitlarida zaxira ushlashlari haqidagi qonun. Shunday qilib, rezerv talablar barcha banklar uchun haм FZT ishtirokchilari uchun haм qolgan banklar uchun bir xilda bo`ldi. Bundan tashqari barcha depozit мuassasalar FZT iмkoniyatlari doirasida bir xil xuquqlarga ya’ni diskontli oyna(17 bobda kuriladi) va cheklar kliringi kabilarga ega bo`lishdi. Qonunchilikning o`zgarishi banklarning tiziмdan ketishini tuxtatib FZT ishtirokchilari va oddiy banklar orasidagi farqlikni tekislab yubordi.