Toshkent moliya instituti baholash ishi va investitsiyalar kafedrasi

ISO standartlar tarmog’i ( usuli, sistema). Barcha ishlar Xalqaro standartlashtirish tashkilotlari (ISO)ga sifat ta’minlanishi bo’yicha asoslangan. Sifat boshqarish sistemasida (ISO) 9000 va unga ekvivalent bo’lgan seriya standartini qo’llashadi.

ISO 1947 yili Jenevada (Shvetsariya) shtab-kvartira bilan tashkil qilingan. Bu boshqarmaydigan tashkilot xalqaro standartlarga ishlov berish maqsadida va u orqali xalqaro operatsiyalarni yaxshilash va teng huquqli hamda balanslashgan xalqaro savdo tempini tezlashtirishdir. ISO tarkibiga 91 mamlakat kiradi, ular hisobiga sanoat ishlab chiqarishining 95% to’g’ri keladi. 1994 yil holatiga ko’ra ISO 9 ming standart ishlov berdi.

ISO ga sifat bo’yicha savollarni ISO 176 texnik qo’mita beradi. U standartlarni mahsulot sifati, uni yaxshilanishi va texnologiya bilan ta’minlanganlikni kiritilishini va qayta ishlashni koordinatlashtiradi.

ISO 176 texnik holatini kiritilishida ISO 9000 sifat sistemalari standartlar seriyasi joylashgan. ISO 9000-9004 standartlari dunyoda katta nufuzga ega, ular sifat sistemalarida eng muhim standartlar hisoblanadi. Bu standartlar dunyodagi rivojlangan mamlakatlar qabul qilgan va Evropa iqtisodiy uyushmalarida muhim rol o’ynaydi.

EIU maqsadi bo’lib – dunyodagi yirik iste’mol bozoriga, ishlab chiqarish bilan shug’ullanayotgan firma va korxonalarga aylanishdir.

ISO 9001 va EN29001 standartlar loyihalashtirish sifatini, ishlab chiqarish, qayta ishlash, xizmat ko’rsatish va quyidagi elementlardan tashkil topgan:

- Rahbarlar javobgarligi;

- Sifat tizimi;

- Tahlil nazorati;

- Loyihalashtirishni boshqarish;

- Ma’lumotlarni boshqarish;

- Sotib olinishlar (loyihani texnik material ta’minoti);

- Buyurtmachi tomonidan qo’yilgan buyumlar;

- Mahsulot yaratilish jarayonini boshqarish;

- Nazorat va sinash;

- Sinash, ulchash va nazorat uchun jihoz;

- Sinash va nazorat statusi;

- Talabga muvofiq bo’lmagan bezash;

- Uzgartirishlar kiritish;

-Saqlanishi, urilishi va etkazilishi;

- Sifat bo’yicha hujjatlashtirish;

- qayta o’qitish;

- Xizmat ko’rsatish;

-Statistik metodlar.

ISO va EN29002 ishlab chiqarish jarayonida sifat va montaj ishlarini ta’minlovchi standartlar. ISO9003 va EN29003 oxirgi mahsulotni sifatini va sinashni ta’minlovchi standartlar. ko’pgina rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlar ISO va EN ekvivalent standartlariga ega.