Toshkent moliya instituti a. V. Vahobov, A. S. Jcvrayev soliqlar va

•   Aholining  mehnat  faolligini  rag‘batlantirish.  Soliqlar 

deyarli  barcha  mamlakatlarda  ushbu  vazifani  bajaradi.

---

Chunki  ular aholi  daromadlarini  tartibga  solishning  muhim 

vositasi  hisoblanadi.  Daromadlardan  olinadigan  soliq  stav- 

kalarining  eng  yuqori  chegarasini  sezilarli  darajada  pasay- 

tirish  ishchi  kuchining  taklifi  bilan  bog‘liq  salbiy  oqibatlar- 

ning  oldini  olishi  mumkin.  70—80-yillarda  Shvetsiyada 

soliq  stavkalarining  aholi  daromadlariga  progressiv  ravishda 

qoMlash  malakali  ishchilarning  boshqa  mamlakatlar  tomon 

migratsiyasiga  olib  kelgan.

•  

Iqtisodiy  o'sishni  rag'batlantirish  maqsadida  daromad­

lami  taqsimlashning  samaradorlik  va  adolat  prinsiplari 

o'rtasidagi  muvofiqlikka  erishish.  Amaldagi  soliqlarga  bar- 

qarorlik  va  moslanuvchan  soliq  stavkalarining  xosligi 

soliqlaming  uzoq  muddatli  vazifalarini  amalga  oshirishga 

zamin  yaratadi.  Milliy  va  xorijiy  investorlar  kapital  qo‘yil- 

malarini  amalga  oshirar  ekan,  ular  o'zlarining  soliq 

majburiyatlarini aniq bilishi kerak.  Soliq turlari va stavkalari 

barqaror  va  tez-tez  o'zgarmaydigan  bo‘lishi  kerak.  Soliqqa 

tortish  tizimida  mustahkam  ishonch  bo‘lmagan  taqdirda 

uzoq  muddatli  investitsiyalaming  harakati  susayadi.

Soliqlaming  budjetga  ijobiy  ta’siridan  tashqari,  muhim 

iqtisodiy  islohotlami  amalga oshirish  sohasida  ham  ulardan 

faol  foydalanish  mumkin.  Narx-navoning  isloh  qilinishi, 

tashqi  savdoning  erkinlashtirilishi,  mehnat  bozorining  isloh 

qilinishi  yangi  paydo  bo'lgan  tijorat  strukturalarini 

moliyaviy  jihatdan  qo‘llab-quwatlash  zaruriyatini  yuzaga 

keltiradi.  Bu vazifani soliq stavkalarini tabaqalashtirish  yo‘li 

orqali  hal  etish  mumkin.

Shunday  qilib,  soliqlaming  vazifalari  ulami  amalga 

oshirish  muddatiga  qarab,  qisqa  muddatli,  o‘rta  va  uzoq 

muddatli  vazifalarga  bo'linadi.  Bu  vazifalar  mazmuniga 

ko‘ra bir-biridan  farq  qiladi.  Soliqlar  nafaqat  davlat  budje- 

tining  tushumlariga  bo‘lgan  ehtiyojlami  qondirishga,  balki 

davlat  daromadlarini  budjetning  o‘rta  muddatli  rejada 

hayotiyligini  yaxshilash  maqsadida  moslashuvchanligini 

amalga  oshirishga  ham  xizmat  qilishi  mumkin.