Toshkent moliya instituti a. V. Vahobov, A. S. Jcvrayev soliqlar va

5 .1.1-jadval

O'zbekiston  Respublikasi  davlat  budjeti  daromadlarining  tarkibida 

soliqsiz  daromadlarning  ulushi1  (foizda)

Yillar

2008-yilda

2002-yilga

nisbatan

o‘zgarishi,

punktda

Ko‘rsatkichlar

2002

2003

2004

2005

2006

2008

prog.

Davlat  bud­

jeti  darom ad­

lari  -   jam i

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

X

shu  jumladan: 

—  soliqsiz 

daromadlar­

ning jami 

budjet 

daromadlari 

hajmidagi 

salm og‘i

12,6

17,0

8,8

8,6

4,6

4,5

-8,1

1 Налоговые  системы  зарубежных  стран.  Уч.  под  редакцией  В.  Г.  Князе­

ва,  проф.  Д.  Б.  Черника.  —  М.:  «Закон  и  право»,  1997.  —  С.  97.

: O'zbekiston  Respublikasi  Moliya vazirligining yillik  hisobot  ma’lumotlari asosi­

da  hisoblangan.

---

Davlat  budjetining  soliqsiz  daromadlari  fiskallik va  iqti­

sodiy  funksiyalami  bajaradi.  Ular  daromad  manbayi  sifati­

da  nobarqaror  bo‘lib,  davlat  budjeti  daromadlarining  umu­

miy  hajmida  nisbatan  kichik  salmoqni  egallaydi  (5.1.1-jad- 

valga  qarang).

Jadval  ma’lumotlarida  soliqsiz  daromadlaming  davlat 

budjeti  daromadlarining  umumiy  hajmidagi  salmog‘ining 

tahlil  qilingan  davr  mobaynida  nobarqarorligi  kuzatilgan. 

Bu  esa,  soliqsiz  daromadlaming  mohiyatiga  ko‘ra  nobar­

qaror  daromad  manbayi  ekanligi  bilan  izohlanadi.

2002—2008-yillar  mobaynida  mazkur  ko‘rsatkichning 

nobarqarorligi  kuzatilgan  holda  uning  2002-yilga  nisbatan

8,1  punktga  pasayishi  yuz  bergan.  Bu  esa,  soliqsiz  daro- 

madlarning  soliqli  daromadlarga  nisbatan  davlat  budjeti 

daromadlarining  tarkibidagi  o‘mi  va  ahamiyatining  pasayib 

borayotganligidan  dalolat  beradi.

Rivojlangan  xorijiy  davlatlar  budjet  amaliyotida  ham 

soliqsiz  daromadlaming  ahamiyati  juda  past.  Masalan, 

AQSHda  soliqsiz  daromadlaming  Federal  budjet  daromad­

lari  hajmidagi  salmog‘i  4  foizdan  oshmaydi.1