Toshkent moliya instituti a. V. Vahobov, A. S. Jcvrayev soliqlar va

Alohida  tovariar  bo'yicha 

Alkogolli  mahsulot  bo'yicha  bel-

Z f f B S X S S  

Siangan  tartibga  muvof.q  bud- 

chiqishning  xususiyatiari 

jetga  to lanadigan  aksiz  solig 

l

summasi  belgilangan  stavkalar 

bo'yicha  hisoblab  yozilgan  soliq  summasi  bilan  «O'zvi- 

nosanoat-xolding»  xolding  kompaniyasi  (XK)  maxsus 

hisobvarag'iga  o'tkaziladigan  soliq  summasi  o'rtasidagi 

ayirma  sifatida  belgilanadi.

«O'zvinosanoat-xolding»  XKga  o'tkaziladigan  aksiz 

solig'ining  miqdori,  shuningdek,  mazkur  tartib  tatbiq  eti­

ladigan  alkogolli  mahsulotlaming  ro'yxati  O'zbekiston 

Respublikasi  Prezidentining  qarori  bilan  tasdiqlanadi.

Alkogolli  mahsulot  ishlab  chiqaradigan  korxonalar 

ularga  xizmat  ko'rsatadigan  bankda  «O'zvinosanoat-xol­

ding»  XKga  o'tkaziladigan,  belgilangan  stavka  bo'yicha 

hisoblab  chiqilgan  aksiz  solig'ini  to'lashga  doir  maxsus

'Налоги  и  налогообложение.  Уч.  под  редакцией  проф.  М.  В.  Романовско­

го  и  проф.  О.  В.  Врублевской.  Санкт-Петербург.  ПИТЕР,  2003.  —  с.  190.

---

hisobvaraq  ochadilar,  hisoblangan  soliq  korxonaning  ko'r­

satilgan  hisobvarag'iga har o‘n  kunda,  aksiz  solig'ini to'lash 

muddatlaridan  kechiktirmay  o'tkaziladi.

«O'zvinosanoat-xolding»  XKga  tegishli  bo'lgan  aksiz 

solig'i  summasi,  basharti  korxona alkogolli  mahsulotga doir 

aksiz  solig'i  bo'yicha  to'lovlaming belgilangan  prognozlari- 

ni  bajargan  va  unda  ko'rsatilgan  soliq  turi  bo'yicha  boqi- 

mandalar  mavjud  bo'lmasa,  kompaniyaning  maxsus  hisob- 

varag'iga  yo'naltiriladi.

Tuman  (shahar)  davlat  soliq  xizmati  organlarining  rah- 

barlari  korxonalarga biriktirilgan  moliya  inspektorlari bilan, 

ular bo'lmaganida esa tuman  (shahar)  hokimiyatlari  moliya 

bo'limlarining  rahbarlari  bilan  hamkorlikda  hisobot  oyining 

yakunlari  bo'yicha  hisobot  oyidan  keyingi  oyning  5-kuniga 

qadar  aksiz  solig'i  bo'yicha  to'lovlar  prognozlarining  baja- 

rilganligi  hamda  umuman  olganda  ko'rsatilgan  soliq  turi 

bo'yicha  budjet  oldida  boqimandaning  bor-yo'qligi  to'g'ri­

sida  dalolatnoma  tuzadilar.  Dalolatnomalaming  ko'chirma 

nusxalari  hisobot  oyidan  keyingi  oyning  15-kuniga  qadar 

Moliya  vazirligi  va  Davlat  soliq  qo'mitasiga  taqdim  eti­

ladi.

Aksiz  solig'i  bo'yicha  belgilangan  to'lovlar  prognozlari 

bajarilgan  hamda  umuman  olganda  ko'rsatilgan  soliq  turi 

bo'yicha  budjet  oldida  boqimandalar  bo'lmagan  taqdirda 

korxona  hisobvarag'ida  to'plangan  summa,  xizmat  ko'rsa- 

tadigan  bank  uchun  asos  bo'lib  hisoblanadigan  dalolatno- 

maga  asosan,  hisobot  oyidan  keyingi  oyning  5-kunidan 

kechiktirmay  korxona  tomonidan  «O'zvinosanoat-xolding» 

XKning  quyidagi  maxsus  hisobvarag'iga  o'tkaziladi: 

20210000100192291004  STIR  200626156  MFO  00439, 

Toshkent  sh.,  «Savdogarbank»  Amaliyot  boshqarmasi 

(OPERU).

Korxona  tomonidan  aksiz  solig'i  bo'yicha  belgilangan 

to'lovlar  prognozlari  bajarilmagan  hamda  umuman olganda 

uning  ko'rsatilgan  soliq  turi  bo'yicha  budjet  oldida  boqi- 

mandalari  bo'lgan  taqdirda,  yetishmayotgan  summa  dalo- 

latnomaga  asosan  korxonaning  hisobvarag'ida  to'plangan 

summa  hisobidan  budjetga  undiriladi,  to'plangan  summa- 

ning  qolgan  qismi  esa  dalolatnomaga,  asosan,  «O'zvino­

sanoat-xolding»  XKning  maxsus  hisobvarag'iga  o'tkaziladi.

Aksiz  solig'ini  o'tkazishning  belgilangan  tartibiga  rioya 

etilishi  ustidan  nazorat qilish Qoraqalpog'iston  Respublikasi

---

moliya  vaziri,  viloyatlar  hokimiyatlari  moliya  boshqar- 

malarining  boshliqlari,  Toshkent  shahar  hokimiyati  moliya 

Bosh  boshqarmasi  boshlig‘i,  davlat  soliq  xizmati  va  xizmat 

ko‘rsatadigan  banklar  hududiy  organlarining  rahbarlari, 

shuningdek,  «0 ‘zvinosanoat-xolding»  XK  korxonalariga 

Moliya  vazirligi  tomonidan  biriktirilgan  moliya  inspektor- 

larining  zimmasiga  yuklanadi.

0 ‘simlik  (paxta)  yog'i  bo'yicha.  Belgilangan  tartibga 

muvofiq  oziq-ovqatda  ishlatiladigan  o'simlik  (paxta)  yog‘i 

bo‘yicha,  bundan  salomas  va  «0 ‘zbekiston»  yog‘ini  ishlab 

chiqarish  uchun  ishlatiladigan  yog'  mustasno,  budjetga 

to'lanadigan  aksiz  solig'ining  summasi  bo'lib  umumbelgi­

langan  stavka  bo'yicha  hisoblab  chiqilgan  soliq  summasi 

bilan  maxsus  hisobvaraqqa  o'tkaziladigan  soliq  summasi 

o'rtasidagi  farq  hisoblanadi.

Bunda aksiz  solig'i  summasi,  korxona  tomonidan  belgi­

langan  prognoz  ko'rsatkichlari  bajarilgan  va  o'simlik  (pax­

ta)  yog'i  bo'yicha  aksiz solig'iga  doir boqimandalar  mavjud 

bo'lmagan  taqdirda,  maxsus  hisobvaraqqa  yo'naltiriladi.

Maxsus  hisobvaraqqa  o'tkaziladigan  aksiz  solig‘ining 

miqdori  O'zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  qarori  bilan 

tasdiqlanadi.

Tozalangan  o'simlik  (paxta)  yog'i  ishlab  chiqaradigan 

korxonalar  ularga  xizmat  ko'rsatadigan  bankda  belgilangan 

miqdorda  hisoblab  chiqarilgan  aksiz  solig'ini  to'lash 

bo'yicha  alohida  hisobvaraq  ochadilar,  u  korxonaning 

ko'rsatilgan  hisobvarag'iga  har  o'n  kunda,  aksiz  solig'ini 

to'lash  muddatlaridan  kechiktirmay  o'tkaziladi.

Davlat  soliq  xizmati  tuman  organlarining  rahbarlari 

korxonalarga  biriktirilgan  moliya  inspektorlari  bilan  ham- 

korlikda,  ular bo'lmagan taqdirda esa tuman  (shahar)  hoki- 

miyatlarining  moliya  bo'limlari  rahbarlari  bilan  hamkorlik- 

da  hisobot  oyining  yakunlari  bo'yicha,  hisobot  oyidan 

keyingi  oyning  3-kunidan  kechiktirmay,  aksiz  solig'i 

bo'yicha  boqimanda  yoki  ortiqcha  to'lov  summasini  aniq 

ko'rsatgan  holda  prognoz  ko'rsatkichlarining  bajarilganligi 

to'g'risida  dalolatnoma  tuzadilar.

Aksiz  solig'i  bo'yicha  prognoz  ko'rsatkichlari  bajarilgan 

va  unga  doir  boqimanda  bo'lmagan  taqdirda  korxonaning 

maxsus  hisobvarag'ida  to'plangan  summa  dalolatnoma 

asosida  hisobot  oyidan  keyingi  oyning  5-kunidan  kechiktir­

may  maxsus  hisobvaraqqa  o'tkaziladi.

---

Belgilangan  prognoz  ko'rsatkichlari  bajarilmagan  yoki 

aksiz  solig'i  bo'yicha  boqimanda  bo'lmagan  taqdirda 

yetishmayotgan  summa  dalolatnoma  asosida  korxona 

hisobvarag'ida  to'plangan  summa  hisobiga  budjetga  undi­

riladi,  to'plangan  summaning  qolgan  qismi  esa  maxsus 

hisobvaraqqa  o'tkaziladi.

O'simlik  (paxta)  yog'i  ishlab  chiqaruvchi  korxonalar- 

ning  maxsus  hisobvaraqlarida  to'plangan  pul  mablag'lari 

qat'ian  maqsadga  ko'ra  ishlatiladi,  ya’ni  maxsus  hisob­

varaqqa  o'tkaziladi.

Soliq  solishdan  bo'shatib  olingan  mablag'lardan  maq­

sadga  ko'ra  foydalanilmaganda  korxonalar  qonun  hujjatla­

riga  muvofiq javobgar bo'ladilar.

Har  oyda,  hisobot  oyidan  keyingi  oyning  6-kunidan 

kechiktirmay,  maxsus  hisobvaraqda  to'plangan  mablag'lar 

konvertatsiyaga  yo'naltiriladi.  Konvertatsiyalangan  mab­

lag'lar  ikki  bank  kuni  mobaynida  hukumat  kafolati  bilan 

jalb  etilgan  kreditlarni  so'ndirishga  yo'naltirilishi  kerak. 

Soliq  solishdan  bo'shatib  olingan  mablag'lardan  maqsadga 

ko'ra  foydalanilmaganda  korxonalar  qonun  hujjatlariga 

muvofiq javobgar bo'ladi.

Har  chorakda,  hisobot  choragidan  keyingi  oyning  10- 

kunidan  kechiktirmay,  O'zbekiston  Respublikasi  Moliya 

vazirligiga  belgilangan  miqdorda  hisoblab  chiqarilgan  aksiz 

solig'ining  kelib  tushishi  va  ko'rsatilgan  mablag'larni  kre- 

ditlami  so'ndirishga  yo'naltirish  to'g'risida  hisobot  taqdim 

etiladi.

Aksiz  solig'ini  o'tkazishning  belgilangan  tartibiga  rioya 

etilishi ustidan nazorat qilish Qoraqalpog'iston  Respublikasi 

moliya  vaziri,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar  moliya 

boshqarmalarining  boshliqlari,  Davlat  soliq  xizmati  hudu- 

diy  organlarining  rahbarlari,  shuningdek,  Moliya  vazirligi- 

ning  o'simlik  yog'i  ishlab  chiqaruvchi  korxonalarga  birikti­

rilgan  moliya  inspektorlari  zimmasiga yuklanadi.