Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliev pul va banklar



Download 3,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet74/315
Sana11.01.2022
Hajmi3,47 Mb.
#346118
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   315
Bog'liq
PUL VA BANKLAR Darslik

Oltin  quyma  standarti
 
sharoitida  banknotalar  davlat  tomonidan 
o‘rnatilgan  summada  oltin  quymalarga  ayirboshlanadi,  oltin  quyma 
standarti  sharoitida  muomalada  oltin  tangalarning  to‘lov  vositasi 
sifatida harakati va erkin zarb qilinishi amal qilmaydi.  
Oltin  quyma  standartlari  asosan  oltin  zaxiralariga  boy  bo‘lgan 
AQSh, Angliya, Fransiya va Yaponiyada hukm surdi. Unga ko‘ra muo-
malaga  oltin  tangalarning  erkin  zarb  qilinishi  barham  topib,  pullarni 


107 
oltinga  almashtirish  quymalarning  qiymati  asosida  chegaralanib 
qo‘yildi.  Masalan,  Buyuk  Britaniyada  bir  oltin  quymasi  12,4  kg.ga 
to‘g‘ri kelar edi. Ushbu quyilmani olish uchun 1700 funt sterling zarur 
edi.  Fransiyada  bir  quyilma  12,7  kg  bo‘lib,  ushbu  quyilma  215  ming 
frankka baholanar edi. 
Katta  miqdorda  oltin  zaxiralariga  ega  bo‘lmagan  mamlakatlarda 
(Avstraliya,  Germaniya,  Daniya,  Norvegiya  va  boshqalar) 
oltin  deviz 
standarti
  amal  qilar  edi.  Oltin  deviz  standarti  joriy  etilgan  mamla-
katlarda milliy valyutalar devizlarga, ya’ni oltinga erkin almashadigan 
chet  el  valyutalariga  ayirboshlanishi  joriy  etildi.  Buning  natijasida  bir 
mamlakatning  ikkinchi  mamlakatga  valyutaviy  bog‘liqligi  vujudga 
keldi. 
1929  –  1933  yillarda  yuz  bergan  butun  jahon  iqtisodiy  inqirozi 
natijasida  oltin  monometallizmining  barcha  shakllari  amal  qilish 
faoliyatini to‘xtatdi, AQSh dollarining oltinga nisbatan pariteti saqlanib 
qoldi.  1930  yillardan  boshlab  xalqaro  va  mahalliy  hisob  –  kitoblarda 
qog‘oz – kredit pul tizimi faoliyat yurita boshladi. 
Ushbu  tizimning  o‘ziga  xos  xususiyatlari  quyidagilardan  iborat 
edi:  
 –  oltinning  umumekvivalent  sifatida  muomaladagi  harakati 
to‘xtatildi,  bankn  otlarning  oltinga  ayirboshlanishi  va  maydalanishi 
barham  topdi,  oltin  ichki  va  tashqi  oborotdan  chiqib  zaxira  sifatida 
saqlanadigan bo‘ldi; 
 –  banklarning  kredit  operatsiyalari  asosida  muomalaga  naqd  va 
naqdsiz pul belgilari chiqarildi; 
 –  pul  oborotining  asosiy  ulushini  naqd  pulsiz  hisob  –  kitoblar 
egallay boshladi; 
 – davlat tomonidan pul muomalasini tartibga solish kuchaytirildi, 
iqtisodiyotda pul muomalasini tartibga solishning instrumentlari ishlab 
chiqildi. 

Download 3,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   315




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish