Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliev pul va banklar

restriksion
 (qattiq) va 
ekspansion
  (yumshoq)
 pul-
kredit siyosati turlarini keltirish mumkin.  
Restriksion  pul-kredit  siyosati
da  iqtisodiyotda  pul  massasi  va 
kredit  operatsiyalar  hajmini  kamaytirish  va  foiz  stavkalarini  oshirish 
bilan bog‘liq tadbirlar amalga oshiriladi. Buning natijasida  milliy iqti-
sodiyotda  kredit,  depozit  va  soliq  stavkalari  oshishi,  ayrim  tadbirlarga 

---

213 
davlat  byudjeti  xarajatlari  qisqarishi  yuz  beradi,  inflyatsiya  darajasi 
jilovlanadi,  mamlakat  to‘lov  balansini  sog‘lomlashtirishga  bo‘lgan 
tadbirlar amalga oshiriladi. 
Ekspansion  pul-kredit  siyosati
da  odatda  kreditlash  hajmini  oshi-
rish,  iqtisodiyotda  pul  massasining  oshishi  ustidan  nazoratni  susay-
tirish,  soliq  va  bank  foiz  stavkalarini  pasaytirish  masalalariga  e’tibor 
qaratiladi. 
Markaziy  bankning  pul-kredit  siyosati  restriksion  yoki  ekspan-
sion  bo‘ladimi  u  keng  qamrovli  yoki  selektiv  xarakterga  ega  bo‘lishi 
mumkin.  Keng  qamrovlida  Markaziy  bankning  pul-kredit  siyosati 
mamlakatdagi  barcha  kredit  muassasalari  va  ularning  barcha 
operatsiyalariga joriy etiladi, selektivda esa, pul-kredit siyosati alohida 
olingan tijorat banklar faoliyatida yoki ayrim operatsiyalar uchun tatbiq 
etilishi mumkin. 
Demak,  Markaziy  bankning  pul-kredit  siyosati  usullari  xilma-xil 
bo‘lib,  ularni  joriy  etishda  mamlakatdagi  ijtimoiy-iqtisodiy  holat 
muhim o‘rin tutadi. Masalan, mamlakatda iqtisodiyotning pasayishi va 
ishsizlik darajasi yuqori bo‘lgan sharoitda Markaziy bank