Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliev pul va banklar


Birinchi jahon urushi va undan keyingi davr (1914 – 1926 yy.)



Download 3,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet263/315
Sana11.01.2022
Hajmi3,47 Mb.
#346118
1   ...   259   260   261   262   263   264   265   266   ...   315
Bog'liq
PUL VA BANKLAR Darslik

 
Birinchi jahon urushi va undan keyingi davr (1914 – 1926 yy.) 
Klassik  oltin  standarti  pul  tizimi  mukammal  bo‘lib,  hozirgi 
kungacha  insonlar  undan  samaraliroq  va  qulayroq  pul  tizimini  o‘ylab 
topa olishmagan. O‘z navbatida “Agar oltin standarti mukammal amal 
qilgan  bo‘lsa,  nima  uchun  muomaladan  yo‘qoldi  degan  savol 
tug‘iladi.”  Buning  asosiy  sababi,  davlatning  pul  tizimiga  aralashu-
vining  ortishi  va  banklarning  o‘z  majburiyatlarini  to‘liq  bajarmasligi 
oqibatida  pul  tizimining  izdan  chiqishidir.  Birinchi  jahon  urushi 
natijasida  urushda  ishtirok  etgan  barcha  davlatlarda  xarajatlarning 
oshishi  natijasida  pul  taklifini  haddan  ziyod  ko‘paytirishga  majbur 
bo‘ldilar. O‘zaro urushda ishtirok etayotgan mamlakatlarda inflyatsiya 
darajasi shu darajada yuqori ediki, ular xarajatlarni qoplash maqsadida 
emissiya  qilingan  qog‘oz  pullar  oltin  va  boshqa  qimmatbaho  metallar 
bilan ta’minlanmagan edi. Shu tariqa ushbu davlatlar oltin standartidan 
voz kechdilar va o‘zlarini bankrot deb e’lon qildilar.  
Urushda  ishtirok  etgan  davlatlar  ichidan  faqatgina  AQShda 
dollarning  taklifi  belgilangan  me’yoridan  orttirilmadi.  O‘z  vaqtida 
boshqa  davlatlarda  devalvatsiyaning  ortishi,  o‘zaro  turli  valyutaviy 
to‘siqlarning  yuzaga  kelishi,  bojxona  tariflari  va  kvotalarining  joriy 
qilinishi natijasida xalqaro savdo va investitsiya faoliyati izdan chiqdi, 
bu esa  mamlakat  pul tizimiga jiddiy salbiy ta’sir ko‘rsatdi. Inflyatsiya 
oqibatida  Angliya  funti,  Frantsiya  franki,  Germaniya  markasi  oltinga 
nisbatan  qadrsizlandi.  Bu  hol  keyinchalik  dollarning  ham  oltinga 
nisbatan  kursini  tushishiga  olib  keldi.  Ushbu  vaziyatda  dunyo  pul 
tizimi  inqirozga  uchragan  va  dunyoning  yetakchi  ekspertlari  va 
siyosatchilari  iqtisodiy  barqarorlikni  ta’minlovchi  oltin  standartiga 
qaytish ustida bosh qotirayotgan edi. 


327 

Download 3,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   259   260   261   262   263   264   265   266   ...   315




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish