Toshkent m oliyainstituti

Talab qilinadi::
1. Auditorlik tashkiloti tomonidan mijoz-korxonaga yuqoridagi masalalar 
yuzasidan qanday maslahat-tushuntirish ishlari olib borilishini bayon qiling?
2. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi m e’yoriy hujjatlardan 
foydalanishi lozim;
29.Masala.
T a’sischi o ’z ixtiyori bilan korxonani tugatishga qaror qilgan. 
Buxgalteriya m a’lumotlariga ko’ra korxonaning kreditorlik qarzi 16800 ming 
so’mni tashkil etadi. T a’sischilardan biri korxona rahbari hisoblanadi. Uning 620 
ming so’mlik ish haqisi korxonaning qarzlarini yopishga yo’naltirmoqsi. Mazkur 
holatni buxgalteriyada to ’g’ri rassmiylashtirish uchun sizning auditorlik 
tashkilotingizga murojat qildi.
Talab qilinadi:
1. Yuqoridagi holatni buxgalteriya hisobida to ’g ’ri rasmishlashtirishda soliqqa 
oid munosabatlami aniq hisoblash uchun amaliy yordam bering.
2. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi m e’yoriy hujjatlardan 
foydalanishi lozim;
30.MasaIa.
Korxonada hisobot yilida 10.08 kuni 109-sonli buyruqqa asosan 
o’zining xodimi Axmedov R.S. Farg’ona shahriga safar xizmatiga jo ’natildi. Safar 
xizmati uchun 60000 so’m berilgan.
Axmedov R.S. safar xizmatidan qaytib kelgandan so’ng avans hisoboti 
topshirgan. Avans hisoboti 26.08 kuni 58000 so’mga tasdiqlangan. 2000 so’m 
kassaga qaytarib topshirilgan. Avans hisobotida mehmonxona kvitantsiyasi 17400 
so’m bo’lgan. Qolgan xizmat xarajatlariga tegishli tasdiqlovchi hujjatlar mavjud.
Shunga muvofiq buxgalteriya hisobida quyidagi yozuvlar qilingan:
Sanasi
M uomalalar mazmuni
Hujjat
Schyotlar
korrespondentsiyasi
Sum
ma
Debet
Kredit
10.08
R.S.Axmedovga 
safar 
xizmati uchun hisobdor 
summa berilgan
10 avgust 109-sonli 
buyruq, 94-sonli kassa 
chiqim orderi
6870
5010
60000
26.08
Foydalanilmagan safar 
xizmati 
summasi 
kassaga qaytarilgan
hisob-kitob raschyoti, 
185-sonli kassa kirim 
orderi
5010
6870
2000
26.08
R.S.Axmedovning safar 
xizmati 
xarajatlari 
"Davr 
xaraj atlariga 
hisobdan chiqarildi".
Avans hisoboti
9429
6870
58000
Talab qilinadi:
1 .Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi m e’yoriy hujjatlardan

---

foydalanishi lozim;
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Bunday holatda auditorlar qanday yul tutishlari lozim?
4.Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar to ’g ’ri hisobga 
olinganligini tekshirib, auditorlik dalolatnomasini tuzing.
31.Masala.
Auditorlik tekshiruvi jarayonida auditorlardan korxonadagi ayrim 
tushunmovchiliklami hal qilish maqsadida quyidagi masalalar yuzasidan maslahat 
va amaliy tavsiyalar berish so’raldi:
1. Yuridik shaxslardan olinadigan er solig’ini kimlar to ’lamaydi?
2.Er uchastkasidan birgalikda foydalanilganda korxonalardan olinadigan er 
solig’ini kimlar to ’laydi?
3. Er uchastkalarini ijaraga olganlar ijara haqidan tashqari er solig’ini ham 
to ’lashlari lozimmi?
4. Toshkent shahrining 2-zonasida joylashgan umumiy maydoni 2200 kv.m 
bo’lgan 2 qavatli binoning ikki nafar egasi bor: biriga 1800 kv.m (81,8 %); 
ikkinchisiga - 400 kv.m (18,2 %) maydon tegishli. Ushbu holda er solig’ining 
summasi qanchaga teng bo’ladi?
5. O ’z.Res. norezidenti respublikada er uchastkasi bilan birgam ulkxarid qiladi. 
U er solig’ini to ’lashi lozimmi?