Toshkent m oliyainstituti

X o’jalik operatsiyasining mazmuni
Summa
(ming so’m)
Hisobvaraqlar
korrespondentsiyasi
Debet
kredit
1 Dividendlar hisoblab yozilgan
2 800
8710
6610
2 Dividendlar tarzidagi daromadlardan soliq
280
6610
6410

---

ushlangan va byudjetga o ’tkazilgan
6410
5110
3 Dividendlar hisobiga mahsulotni berish aks 
ettirilgan
2 100
6610
9010
4 Dividendlar hisobiga berilgan mahsulot 
qiymatidan QQS hisoblab yozilgan (2 100 
X 20%)
420
6610
6410
5 Berilgan mahsulotning tannarxi hisobdan 
chiqarilgan
2 000
9110
2810
6 Sof 
tushumdan 
majburiy 
ajratmalar 
hisoblab yozilgan:
Pensiya jam g ’armasiga (2 100 x 1,6%)
33,6
9430
6520
Yo’l jam g ’armasiga (2100 x 1,4%)
29,4
Ta’lim 
muassasalarini 
rekonstruktsiya 
qilish, mukammal ta ’mirlash va jihozlash 
jamg’armasiga (2 100 x 0,5%)
10,5
Talab qilinadi:
1. Yuqorida keltirilgan muomalalar korxona buxgalteri tomnidan to ’g ’ri hisobga 
olinganligini tekshirib, auditorlik hisoboti uchun m a’lumot tayyorlang.
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Xato va kamchiliklar ro’yxati jadvalini tuzing.
16.Masala.
"MAKSAM-CHIRCHIQ" OAJda o’tkazilayotgan auditorlik 
tekshiruvi jarayonida auditorlarga jamiyat buxgalterlari tomonidan jamiyatga chet 
ellik aktsiyador tomonidan investitsiya majburiyatlarining bajarilishi bo’yicha 
operatsiyalar hisobini yuritishga doir quyidagi masalalarda tushuntirish berishlarini 
iltimos qildi:
1. Korxona investitsiya majburiyatlarining yuzaga kelishini qanday aks ettirishi 
lozim:
a) ular tegishli oldi-sotdi shartnomasini imzolash paytida to ’liq hajmda aks 
ettiriladimi;
b) ular amalda kiritilishiga qarab tegishli miqdorlarda hisoblab yozilib, 
so’ndiriladimi?
2. Investitsiya majburiyatlarini hisoblab yozish va so’ndirish qanday 
buxgalteriya provodkalari bilan aks ettiriladi?
3. Korxona valyuta kursidagi farqni investitsiya majburiyatlarini hisobga olish 
hisobvaraqlari bo’yicha hisob-kitob qilishi kerakmi?
Talab qilinadi:
1 .Bunday holatda auditorlar qanday yul tutishlari lozim?
2.Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi m e’yoriy hujjatlardan 
foydalanishi lozim;
17.Masala.
Korxona 1400000 so’mga aktsiyalami xarid q ild i. Aktsiyalaming 
nominal qiymati 1100000 so’m. Korxona aktsiyalarining ushbu paketi 13 oydan 
key in sotishni rejalashtirgan. Aktsiyalaming xarid narxi va nominal qiymati 
orasidagi farq 300 000 so’m (1400-1100) 13 oy mobaynida teng ulushlar bilan 
hisobdan chiqariladi hamda korxonaning moliyaviy faoliyati bo’yicha xarajatlar

---

sifatida etirof etiladi, Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar uchun 
buxgalteriyada quyidagicha yozuvlar qilingan:
1. Aktsiya xarid qilindi: