Toshkent kimyo-texnologiya instituti yangiyer filiali noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi fakulteti umumiy fanlar kafedrasi

O’yinn o’tkazish uchun joyni tayyorlash.
Ochiq xavoda o’yinni o’tkazish uchun chimlarni qirqish kerak (agarda tennis maydoncha va aniq belgilar talab qilinadi) yoki tennis ko’mko’k maydoncha tanlanadi (ayniqsa kichik maktab yoshdagi bolalar uchun). Eng yaxshisi maydonchani to’g’ri burchak Shaklida, eng kamida 8 m, uzunligi kamida 12 mbo’lishi kerak. Maydondan 2 m masofada birnecha skameykani qo’yish tavsiya qilinadi. Iloji boricha, yozgi maydonchani atrofida daraxtlar bo’lgani yaxshi.Bino ichida o’yinni o’tkazishdgi uni nazarda tutish kerakki, chunki bino ichida, o’ynovchilarni harakat qilishiga, iloji boricha asbob-anjomlarni (brusya, turnik, kon, kozel) yordamchi xonalarga oldirib qo’yish kerak. Agarda asbob-anjomlarni zaldan olish imkoniyat bo’lmasa, unda ularni zalni qisqa devori tomoniga qo’yiladi va skameyka, to’r yoki boshqa buyumlar bilan o’rab qo’yiladi. Deraza oynalari va lampalar sim to’rlar bilan bekitiladi. Bundan o’yinni o’tkazishda oldin shamollatilishi va nam latta bilan artilishi kerak.Rahbar joylarda o’yinni o’tkazishdan oldin dastlab joy bilan yaxshi tanishib chiqish kerak va o’yin uchun shartli chegaralarni belgilab chiqishshart.
O’yinni tushintirish.
O’yinni yutug’i ma’lum me’yorda uni tushuntirishga bog’liq bo’ladi. Rahbar gapirib berishga kirishdan oldin, o’zi o’yin to’g’risida aniq tasavvurga ega bo’lishishart.So’zlab berish qisqa va lo’nda bo’lishi kerak: uzoq vaqt davomida tushuntirish o’yinni o’zlashtirishda salbiy ta’sir ko’rsatadi. Kichik sinflarda o’tkaziladigan o’yinlardan tashqari, chunki ularga ertak va maroqli shaklda tushuntirish mumkin.Ximoya qilib berish mantiqan to’g’ri, ketma-ket bo’lishishart. O’yinni quyidagi reja asosida ifoda etishni ushlash tavsiya qilinadi: 1) o’yinni nomi; 2) o’ynovchilarni roli va ularni joylashishi joyi; 3) o’yinni borishi; 4) maqsad; 5) uni qonun qoidalari. Muallif o’yinni borishi xaqida gapirib shak-shubxasiz, o’yin qoidalari xaqida gapiradi, lekin ximoyani oxirida ularga yana bir marta to’xtalib o’tadi, chunki bolalar uni yaxshilab esda saqlab qolishlari kerak. Ximoya qilish bir oxangda bo’lmasligi kerak. O’yinni tushuntirish bosiq ovozda bo’lishi kerak, ayrim xollarda uni ko’tarib yoki pasaytirib chunki u yoki bu momentdagi mazmuni o’quvchilarni e’tiborini qaratilishi zarur.Ximoya qilish vaqtida murakkab terminlarni ishlatish mumkin emas. Yangi tushuncha, yangi so’zlarni tushuntirib borish kerak.O’yinni yaxshilab o’rgatib olish uchun hikoya qilib berishni ko’rsatish bilan birga qo’shib olib borishni tavsiya qilinadi. U to’liq (o’yinni ko’proq murakkab momentlarini rahbar yoki o’quvchilarni o’zlari xuddi o’ziday qilib qaytaradilar) yoki to’liq bo’lmasligi (o’yinni ayrim momentlarini imo-ishora va aloxida harakatlar bilan tushintiradi) mumkin.Tushintirishda albatta o’quvchilarni kayfiyati xisobga olinadi. Shuni yodda tutingki, ya’ni ularni diqqati bo’shashgan, Shuning uchun raxbar tushuntirishni qisqartirish yoki uni joylashtirish kerak. Agarda o’yin qatnashchilari xikoya qilib bergandan keyin savollar beradi, barcha o’yinchilarga murojat qilib, baland ovozda ularga javob berish kerak.O’yinni mazmunini boyfasil faqatgina shu payitda tushuntirish mumkinki, qachonki o’quvchilar ushbu o’yinni birinchi marta o’ynaganlarida.O’yin takrorlaganda faqatgina asosiy mazmunini eslatadi. O’yinni xotirada tiklash uchun eng yaxshi usul o’quvchilarning o’zlarini jalb qilishdir