Toshkent kimyo texnologiya instituti

Paxta momig‘ining sifat ko‘rsatkichlari

 

Tip 

  

Nav 

  

Sinflar bo‘yicha iflos aralashmalarini va butun chigitlarning massaviy ulushi, 

ko‘pi bilan 

Oliy (1) 

O‘rta (2) 

Iflos(3) 

A 

I 

II 

4,5 

8,0 

6,0 

11,0 

8,5 

15,0 

B 

I 

II 

4,5 

8,0 

6,0 

11,0 

8,5 

15,0 

 

A 

- 

turdagi  paxta  momig‘i,  asosan  qog‘oz  ishlab  chiqarishda  xomashyo 

sifatida ishlatiladi. 

B

 –turidagisi – kimyoviy qayta ishlash uchun ishlatiladi. 

Paxta selyulozasi

. Eng toza sellyuloza paxta momig‘idan olinadi. Sof paxta 

momig‘i  tarkibida  96%  gacha  sellyuloza  bo‘ladi.  Paxta  momig‘idan  sellyuloza 

olish  uchun  u  ishqorning  1,5%  eritmasida  3-4  atmosfera  bosimi  ostida  4  –  6 soat 

qaynatiladi  va  so‘ngra  yuviladi  va  natiriy  gipoxlorit    yoki  vodorod  peroksid 

eritmasi  bilan  oqartiriladi.  Bunday  usul  bilan  tozalangan  paxta  momig‘i  tarkibida 

98  –  99  %  sellyuloza  bo‘ladi.  Mamlakatimizda  5  ta  sellyuloza  va  uning  asosida 

qog‘oz  ishlab  chiqarish  korxonalari  mavjud.  Bu  korxonalarda  sellyuloza  ishlab 

chiqarish  texnologiyasining  o‘xshash  tomonlari  va  farqlari  bor.  Texnologik 

jarayonlarning o‘xshashligi quyidagilar: paxta momig‘i mexanik qo‘shimchalardan 

tozalash,  pishirish,  yuvish,  oqartirish,  yuvish,  quritish.  Farqi  –  texnologik 

jarayonlarning  davriyda  yoki  yarim  uzluksiz  usullarda  olib  borilishi  hamda 

o‘rnatilgan asbob uskunalarning konstruksiyasida. 

Paxta tolasining kimyoviy tarkibi jadvalda keltirilgan. 

Asosiy  kimyoviy  jarayonlar

.  Paxta  momig‘i  mexanik  qo‘shimchalardan 

tozalangach,  namlanadi  (pishirish  jarayoni  yaxshi  o‘tishi  uchun),  ishqor  bilan 

pishiriladi va natriy gipoxlorit yoki vodorod peroksidi bilan oqartiriladi.  

 

 

 

 

 

 

---

18