Toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali 10-Laboratoriya ishi: Oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidagi nitrat va nitritlar miqdorini aniqlash

---

TOSHKENT KIMYO-TEXNOLOGIYA INSTITUTI SHAHRISABZ 

FILIALI  

10-Laboratoriya ishi: Oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidagi nitrat va 

nitritlar miqdorini aniqlash

 

Ishning maqsadi:

 Oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidagi nitratlar miqdorini aniqlash. 

Idish va asboblar:

 Konsentrlangan sirka kislotasi, alyuminiy gidrookisidi, toluol, 

sulfat kislotasi 

Asosiy nazariy tushunchalar 

Sabzavotlarni  eti  shtirishni  jadallashtirish  azotli  o‘g‘itlardan  foydalanishni  talab 

qiladi.  Bu  esa  o‘z  navbatida  xomashyo  va  oziq-ovqat  mahsulotlari  tarkibida  nitratlar 

miqdorining ortishiga olib keladi. Nitratlar ovqat hazm qilish traktining yuqori qismlarida 

nitritlarga qayta tiklanishi va inson organizmiga zararli ta’sir ko‘rsatishi mumkin. 

O‘simliklardagi  nitratlar  konsentratsiyasiga  yorug‘lik  etishmasligi,  hosilni  yig‘ib 

olish  muddatining  qisqaligi  ta’sir  ko‘rsatadi.  Bahorgi  davrda  vegetatsiya  davri 

davomiyligining  yuqoriligi  sabzavotlardagi  nitratlar  miqdoriga  ijobiy  ta’sir  ko‘rsatadi. 

YOsh o‘simliklarda etilgan o‘simliklarga nisbatan nitratlar miqdori 50-70% ko‘p bo‘ladi. 

Sabzavotlarni  saqlash  vaqtida  reduktaza  fermentlari  ta’siri  ostida  nitratlarning 

mikrobiologik qaytarilishi sodir bo‘lishi mumkin. SHuning uchun nitratlarga ega bo‘lgan 

mahsulotlar  uchun  uzoq  vaqt  davomida  yuqori  haroratning  ta’siri  xavfli  hisoblanadi. 

Nitratlarning  organizm  immun  tizimi  faolligini  pasaytirishi,  organizmning  atrof-muhit 

omillarining  salbiy  ta’siriga  chidamliligini  kamaytirish  aniqlangan.  SHu  bilan  birga 

nitratlar  va  nitritlar  organizmdagi  almashinuv  jarayonlari  faolligini  ham  o‘zgartirishi 

mumkin. Organizmga nitratlarning yo‘l qo‘yilgan ovqat bilan kiradigan miqdori 300-350 

mg ga teng. 

Jadval 

Sabzavot va mevalardagi nitritlar miqdori