Toshkent kimyo-texnologiya institiuti "tasdiqlayman"

Fusunkor jamoli bilan hamma yoqni go‘zallikka chulg‘adi.(Gazetadan). 

 

Badiiy nutqda ilmiy, rasmiy, publitsistik va so‘zlashuv uslubiga xos so‘zlar ham bemalol 

ishlatilaveradi.  

 

So‘zlashuv leksikasiga oddiy so‘zlashuv nutqiga xos, erkin muomalada qo‘llaniladigan, 

adabiy  til  uchun  me’yor  bo‘lmagan  so‘zlar  kiradi:  [ketvorgan],  [po‘rim],  [qittay, andak], 

[mullajiring],  [kallavaram]  kabi.  Misollar:  Shomahdiyevning qilig‘i ma’lum: jahli chiqib bir 

sannab ketsa, uning chakagini bosish asov tuyani cho‘ktirishdek mashaqqat (A.Muhid.). 

---

187 

 

Qizlaringizni  jerkiysiz,  so‘kasiz... Xo‘sh, nima uchun To‘lani yumshoq paxtaga o‘rab 

papalaysiz?! (M.Ism.) Jillaqursa juvoldiz bilan qarashay dedim (Oyb.). Enang besh-o‘n tanga 

pul so‘rab yubordi. Bo‘lsa, chiqarib ber, boyoqishlar chaynab tursin. (Oyb.) Maza qilib 

kartoshkani tushirib tursang... (Say.) 

 

So‘zlarning  (leksemaning)  uslubiy  xoslanganligi  ularning  boshqa  bir  uslubda 

qo‘llanmasligidan  dalolat  bermaydi.  Masalan,  so‘zlashuv  uslubi  erkin  uslub  sanaladi  va  unda 

boshqa uslub unsurini bemalol ishlatish mumkin. Ammo so‘zlarni ma’lum bir uslubda qo‘llash 

nutq me’yoriga muvofiq bo‘lishi lozim.