Toshkent kimyo-texnologiya institiuti "tasdiqlayman"

osmonday qorong‘ilashdi-yu, ko‘z oldini tuman chulg‘adi. 3. Ko‘klam har yilgidan erta 

keldi. Fusunkor jamoli bilan hammayoqni go‘zallikka chulg‘adi. 

A)  so‘zlashuv      

B)  badiiy     

C)  publitsistik     

D)  ilmiy 

 

14. Quyida berilgan gapning qaysi uslub namunasi ekanligini aniqlang.  

1. Shomahdiyevning qilig‘i ma’lum: jahli chiqib bir sannab ketsa, uning chakagini bosish 

asov tuyani cho‘ktirishdek mashaqqat. 2. Qizlaringizni jerkiysiz, so‘kasiz... Xo‘sh, nima 

uchun To‘lanni yumshoq paxtaga o‘rab papalaysiz?! 

E)  publitsistik  uslub  

B) ilmiy  uslub   

C) badiiy  uslub  

D) rasmiy uslub 

 

15. Quyidagi gap qaysi uslubga xosligini belgilang: «Bu dunyoda hech kim hech narsani orqalab 

ketmaydi, o‘rgilay». 

  A) ilmiy uslub 

  B)  badiiy  uslub  

        C)  publitsistik uslub 

        D)  rasmiy  uslub 

 

16. Intervyu nima? 

---

423 

 

E) 

Berilgan  mavzu  bo‘yicha    yozilgan  qisqa    axborot.  Muhokama  etilayotgan  masala  

haqida umumiy tushuncha berish. 

F) 

Matbuot,  radio  yoki    televideniyeda    berish  uchun    muxbirning    biror  shaxs  bilan  

o‘tkazgan suhbati. 

G) 

Voqea  –  hodisalarni  bevosita,  jonli  aks  ettiruvchi,  tezkor  yoritib  beruvchi  

informatsion janr. 

H) 

Badiiy, ilmiy, metodik asarlarning manbasi va unda ko‘tarilgan masalani ko‘rsatishga  

qaratilgan  qisqa xabar. 

 

 

17. Reportajga berilgan to‘g‘ri ta’rifni toping. 

E)  Berilgan mavzu bo‘yicha  yozilgan qisqa  axborot. Muhokama etilayotgan masala  haqida 

umumiy tushuncha berish. 

F)  Matbuot,  radio  yoki    televideniyeda    berish  uchun    muxbirning    biror  shaxs  bilan  

o‘tkazgan suhbati. 

G)  Voqea  –hodisalarni  bevosita,  jonli  aks  ettiruvchi,  tezkor  yoritib  beruvchi    informatsion 

janr.  

H)  Badiiy,  ilmiy,  metodik  asarlarning  manbasi  va  unda  ko‘tarilgan  masalani  ko‘rsatishga  

qaratilgan  qisqa xabar. 

 

18. “Oq  kema”,  “Asrga  tatigulik  kun”,  “Tog‘lar  qulaganda”  (“Mangu  kelinchak”)  asarlarining 

muallifini toping. 

E)  Abay Qo‘nonboev 

F)  Chingiz Aytmatov 

G)  Odil Yoqubov 

H)  Rasul Hamzatov 

 

19. Qaysi qatorda berilgan gapda ibora ishtirok etgan? 

E)  Mirzakarimboyning qo‘li uzun,  bu ishlarni uddalaydi. 

F)  Vodorodning  metallmas    moddalar:  xlor  va  azot  bilan  birikishi    reaksiyasi  asosida  

sanoatda xlorid  kislota va ammiak  ishlab chiqariladi.  

G)  Bolalar daraxtga shoti qo‘yib, qushlar  uchun   in o‘rnatdilar. 

H)  Hunari yo‘q kishidan, bigizi bor yamoqchi yaxshi.  

 

20. Qaysi qatorda berilgan gapda kasb-hunarga oid atama ishtirok etgan? 

E)  Mirzakarimboyning qo‘li uzun,  bu ishlarni uddalaydi. 

F)  Vodorodning  metallmas    moddalar:  xlor  va  azot  bilan  birikishi    reaksiyasi  asosida  

sanoatda xlorid  kislota va ammiak  ishlab chiqariladi.  

G)  Bolalar daraxtga shoti qo‘yib, qushlar  uchun   in o‘rnatdilar. 

H)  Hunari yo‘q kishidan, bigizi bor yamoqchi yaxshi.  

 

21. Hujjat matnida izohlanayotgan voqea-hodisa, narsalarning tartib raqami qavs bilan ajratilgan  

bo‘lsa, so‘z, birikma va gaplardan so‘ng  qanday tinish belgi ishlatiladi? 

E) 

qavs    

F) 

vergul    

G) 

 nuqtali vergul    

H) 

tire 

 

22. Hujjat matnining biror bo‘lagiga qo‘shimcha izoh berish zarurati bo‘lganda, izohlovchi so‘z, 

manzil  nomi,  mablag‘  yoki  miqdoriy  ko‘rsatkichni  ifodalovchi  raqamlarda  qanday  tinish 

belgi ishlatiladi? 

---

424 

 

E)  qavs 

F)   vergul    

G)  nuqtali vergul    

H)   tire 

 

23. Qaysi qatorda berilgan gapda ilmiy atama  ishtirok etgan? 

E)  Mirzakarimboyning qo‘li uzun,  bu ishlarni uddalaydi. 

F)  Vodorodning  metallmas    moddalar:  xlor  va  azot  bilan  birikishi    reaksiyasi  asosida  

sanoatda xlorid  kislota va ammiak  ishlab chiqariladi.  

G)  Bolalar daraxtga shoti qo‘yib, qushlar  uchun   in o‘rnatdilar. 

H)  Hunari yo‘q kishidan, bigizi bor yamoqchi yaxshi.  

 

24. Qaysi qatorda berilgan gapda  shevaga xos so‘z ishtirok etgan? 

E)  Mirzakarimboyning qo‘li uzun,  bu ishlarni uddalaydi. 

F)  Vodorodning  metallmas  moddalar:  xlor  va  azot  bilan  birikishi    reaksiyasi  asosida  

sanoatda xlorid  kislota va ammiak  ishlab chiqariladi.  

G)  Bolalar daraxtga shoti qo‘yib, qushlar  uchun   in o‘rnatdilar. 

H)  Hunari yo‘q kishidan, bigizi bor yamoqchi yaxshi.  

 

25.       Yaxshi bo‘lgin, hatto dushmaning oson, 

Seni deyolmasin yaramas-yomon. 

Berilgan  parchada  so‘znming  shakl  va  ma’no  munosabatiga  ko‘ra  qaysi  turi  ishtirok 

etgan? 

E)  Shakldosh so‘zlar 

F)  Ma’nodosh so‘zlar 

G)  Zid ma’noli so‘zlar  

H)  Paronimlar 

 

26.       Yaxshi bo‘lgin, hatto dushmaning oson, 

Seni deyolmasin yaramas-yomon. 

 

Tanburning  ovozi soz chiqib tursa, 

Qulog‘in buramas  sozchi hech qachon. (S. Sheroziy) 

Berilgan parchada ajratib ko‘rsatilgan so‘z so‘zning shakl va ma’no munosabatiga ko‘ra 

qaysi turiga mansub? 

E)  Shakldosh so‘z 

F)  Ma’nodosh so‘z 

G)  Zid ma’noli so‘z 

H)  Paronim 

 

27. Bog‘lovchilar ma’nosiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi? 

E)  Zidlov  va ayiruv 

F)  Teng va ergashtiruvchi 

G)  Sof va vazifadosh 

H)  Biriktiruv va inkor 

 

28. Qaysi qatorda faqat teng bog‘lovchilar berilgan? 

E)  Ya’ni, chunki, ammo, balki 

F)  Negaki, balki, va, biroq 

G)  Hamda, ham, ammo, lekin 

H)  Yo…yo, goh…goh, ya’ni, toki 

---

425 

 

 

29.       Barchasini tinglardim ammo, 

O‘xshashini topmasdim also. 

Berilgan she’riy parchada ma’nosiga ko‘ra qanday bog‘lovchi qatnashgan? 

E)  Biriktiruv bog‘lovchisi 

F)  Zidlov bog‘lovchisi 

G)  Ayiruv bog‘lovchisi  

H)  Inkor bog‘lovchisi 

 

30.       Na oltin, na javohir edim,  

Armonli bir yosh shoir edi. 

Berilgan she’riy parchada ma’no jihatdan  bog‘lovchining qaysi turi  qatnashgan? 

I)  Biriktiruv bog‘lovchisi 

J)  Zidlov bog‘lovchisi 

K)  Ayiruv bog‘lovchisi  

L)  Inkor bog‘lovchisi 

 

31. O‘zbek tilidagi mustaqil so‘z turkumlarini toping. 

E)  ot, sifat, son, olmosh, ravish,fe’l 

F)  ot, sifat, bog‘lovchi, fe’l, undov so‘z 

G)  ot, sifat, son ko‘makchi, modal so‘z, taqlid so‘z 

H)  ot, sifat, son, fe’l, yuklama, bog‘lovchi 

 

32. Qaysi qatorda ot so‘z turkumiga oid so‘zlar berilgan? 

E)  Chol, nabira, barno, ko‘hlik 

F)  Men, sen, biz, u 

G)  Sekin, ko‘p, ertalab, kam 

H)  Tog‘a, xola, gazeta, bilim 

 

33. Qaysi qatorda ilmiy atamalar berilgan? 

E)  Uchak, go‘sala, mo‘rcha, kallapo‘sh 

F)  Ildiz, musbat, urug‘chilik, tenglama 

G)  Quyosh, qo‘shiq,barcha,kelmoq 

H)  Qolip, betlik, charm, poshna 

 

34. Quyida qaysi qatorda uslubiy betaraf so‘zlar berilgan? 

E)  Mashina, kitob, bor, qora, sovuq 

F)  Sessiya, chehra, ko‘klam, oftob 

G)  Bemor, bashar, tinchliksevar, mafkura 

H)  Faqat, integral, tanovul qilmoq, bayon etmoq 

 

35. Uslubiy xoslangan so‘zlar berilgan qatorni toping. 

E)  Mashina, kitob, bor, qora, sovuq 

F)  Sessiya, chehra, ko‘klam, oftob 

G)  Dugona, inson, avlod, himoya 

H)  Qizil, eshik, shamol, shirin 

 

36. Qaysi qatorda uslubiy betaraf so‘zlar berilgan? 

E)  Uchak, go‘sala, mo‘rcha, kallapo‘sh 

F)  Ildiz, musbat, urug‘chilik, tenglama 

G)  Quyosh, qo‘shiq,barcha,kelmoq 

---

426 

 

H)  Qolip, betlik, charm, poshna 

 

37. Quyosh damini g‘ir-g‘ir esgan shamol kesar edi. Mazkur  gapdagi  g‘ir-g‘ir  so‘zi  qanday 

so‘z? 

A) taqlid so‘z       B) juft so‘z 

 

C) undov so‘z      D) yuklama