Toshkent kimyo-texnologiya institiuti "tasdiqlayman"

 

Rezina 

1844-yilda  ixtirochi  Charlz  Gudiyr  tasodifan  issiqda  yumshamaydigan  va  sovuqda 

qotib qolmaydigan rezina tayyorlash retseptini kashf etadi. Yangi texnologiya vulkanizatsiya 

degan  nom  oladi.  Uzoq  yillar  davomida  rezina  sifatini  yaxshilashga  muvaffaqiyatsiz  urinib 

kelgan.  Gudiyrbirkunitasodifan  kauchuk  va  oltingugurt  aralashmasini  oshxona  plitasida 

qizdiradi va yangi turdagi rezina vujudga keladi. Gudiyrning ixtirosi avtomobilsozlik tarixida 

yangi sahifa och¬gan. 

Qadimga kompas kashfiyoti 

Kompas dastlab qaerda ixtiro qilinganini bilasizmi? Ha albatta, o‘sha ko‘hna Xitoyda. 

Xitoyliklar kompasni «chanana» deb atashgan. 

Xitoy imperatori  saroyiga Vetnamdan mexmon bo‘lib elchilar kelishibdi. Ularni Xitoy 

imperatori  juda  yaxshi  kutib  olibdi.  Ularni  mexmon  qilib,  uzaro  shartnomalar  tuzishibdi. 

Sungra  vetnamlik  elchilarni  sovg‘a  salomlar  bilan  o‘z  vatanlariga  kuzatib  qo‘yadi,  lekin 

vetnamlik elchilar 2 kundan so‘ng yana Xitoy imperatori saroyiga qaytib kelishibdi. Shunda 

Xitoy  imperatori  ulardln  nima  gapligini  so‘rabdi.  Ventamliklar  yulda  adashib 

qolganliliklarini,  o‘z  vatanlariga  qanday  ketishlarini  bilmay  yordam  so‘rab  kelganlarini 

aytishibdi. 

Shunda  Xitoy  imperatori  ularga  bir  aravacha  sovg‘a  qilibdi.  Aravachaning  o‘rtasida  odam-

haykalcha bo‘lib, u qo‘lini to‘g‘ri uzatib turar edi. Aravani hoxlaga tomoniga bursangiz ham 

---

154 

 

xaykalcha  aylanib,  qo‘li  bilan  janubni  ko‘rsatib  turaveradi.  U  doimo  bir  tomonni 

vetnamliklarning vatani—janubni ko‘rsatib turar edi. 

Vyetnamliklar shu aravacha “chanana” yordamida o‘z uylariga yetib olishibdi. 

Antiqa printer 

Isroilning  SteamCC  kompaniyasi  qahva  ko‘pigida  tasvir  bosuvchi  Ripples  printerini 

taqdim qildi. 

Bosma uchun smartfonga o‘rnatilgan maxsus dastur yordamida tasvirlar kutubxonasidan zarur 

tasvir  tanlab  olinadi.  Shundan  keyin  printer  qahva  donlari  ekstraktidan  10  soniya  ichida 

ko‘pik sirtida tasvirni bosib beradi.