Тошкент кимё – технология институти

KUKUNSIMON VA PLASTIZOLLARDAN ROTATSION SHAKLLASH 
ORQALI BUYUM OLISH 
Rotatsion shakllash - ichi bo`sh buyumlar ishlab chiqarish usuliga kiradi. 
Buning uchun termoplast polimer kukun yoki pasta xolida bo`liShi kerak. 

---

77 
Shakllash quyidagi operatsiyalardan iborat: aniq bir miqdordagi polimer
ichi bo`Sh metalldan yasalgan formaga solinadi, uni ogzini bekitilib, aylantiriladi 
(bir yoki ikki tik tekislik yo`naliShida). 
Qolip polimerning suyuqlaniShharoratigacha qizdiriladi. Metall forma 
aylanganda polimer material bir tekisda ichki yuzaga taqsimlaniShi (markazdan 
qochirma kuch qisobiga), zichlaniShi va monolit aniq qalinlikda qoplama 
hosilqiladi. Bunda suyuqlanma markazdan kochirma kuch va adgeziya orqali 
formaga yopiShadi. Sovutilgandan keyin forma ochiladi va tayyor ichi bo`Sh 
buyum olinadi. Ikki ukli rotatsion ShakllaSh moslamasi rasmda keltirilgan. 
Rotatsion ShakllaSh usuli bilan ichi bo`Sh buyum olish, boshqa usullar 
bilan Shunakangi buyum olishda taqqoslaganda quyidagi afzalligi bor: 
katta gabaritli buyumlar olish oson;
buyum qalinligi deyarli bir xil; 
chiqindi yo`q desak bo`ladi;
buyumda qoldiq kuchlaniSh beradi; 
moslama va uskuna narxi arzon (past); 
iktisodiy samaradorligi yuqori; 
Bu usulning kamchiligi: 
ShakllaSh vaqti uzoq; 
buyumda material zichligi kam (boshqa usullarga nisbatan); 
buyum o`lchamlari tula aniq emas; 
Bu usul bilan buyum olish uchun qo`llaniladigan termoplastlar (pasta 
xolida): polivinilxlorid, past va yuqori zichlikka ega bo`lgan polietilen ular 
aralaShmasi. Uglerod kukuni bilan to`ldirilgan polietilen, poliamidlar. 
Olinadigan buyumlar hajmi 500 l, devor qalinligi 16 mm gacha bo`liShi 
mumkin. 

---

78