Тошкент ирригация ва

ГИДРОМЕЛИОРАТИВ ТИЗИМЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ ДАВРИДА УЛАРНИНГ ИШ ИШОНЧЛИЛИГИ

Гидромелиоратив тизимларнинг иш ишончлилиги (надежность) муаммоси суғориш ва зах қочириш жараёнида энг биринчи қаторда туради.

Сувдан фойдаланиш режаларини тадбиқ этиш сифати асосан гидромелиоратив тизимларнинг иш ишончлилигига боғлиқдир. Ишончлик-бу техникага ва инсон томонидан унга юклатилган иш хажмини ва иш сифатини мўлжалланган давр давомида бажариш даражасидир. Ишончлик кўрсаткичлари тизим ва уларнинг таркибий қисмлари қониқарли ишлаши ва ишга тайёргарлигидир.
Ишончликни ўлчови бузилиб ишдан чиқиш жадаллиги. Бузилиб ишдан чиқиб кетиш мўлжалланган, юклатилган иш хажми чегарасидан чиқиш (Ўз вақтида бажарилмаслик ёки лойихалаштирилган кўрсаткичларнинг бузилиши). Бузилиб ишдан чиқиб кетиши сабаблари 3 та усул орқали аниқланади.

1. 
   Янги техника ва технологияни ишга мослаш вақтидаги ўлчовлар;
   
2. 
   Техника ва технология қисмлари эскириб кетиб ишдан чиқиш муддати;
   
3. 
   бузилган қисмларни қайта қуриб такомиллаштириш ва қайтадан ишга қўйиш;
   

Ҳар бир бузилиш тури бўйича статистик маълумотларни йиғиб улар асосан гидромелиоратив тизимнинг ва унинг таркибий қисмларини иш ишончлилигини ва бузилишини баллар ёрдамида таснифлаш лозим.
Гидромелиоратив тизимлар бузилмаксдан ишлаб туриши қуйидаги формула билан аниқланади:
_{Р = е}−𝜆𝑡
Бу ерда: Р-тизимнинг ва унинг таркибий қисмларининг иш ишончлилиги (бузилмай ишлашнинг кўрсаткичи).
е-натурал логориф асосан 2.1
𝜆-бузилишнинг жадаллиги (ёки бузилишнинг тез-тез бузилиб туришининг даражаси)

20. 
    тизимнинг иш даражаси
    

формуладаги Т=1
𝜆 = ¹ ;
𝑇
Т-гидромелиоратив тизимнинг бузилмасдан ишлаш вақти:

Гидромелиоратив тизимнинг ва унинг таркибий қисмларини юқори даражада иш ишончлилигши (ёки бузилмасдан ишлаб туриши) қуйидаги чора- тадбирлар орқали амалга оширилиши мумкин:
Доимий ва химоя таъмирлаш, айрим қисмларнинг ўз вақтида алмаштириш (ёки қайта қуриш, такомиллаштириш, капитал таъмирлаш) юза гидромелиоратив тизимларда ва унинг таркибий қисмларида фақат олдин пухта ишлаб чиқилган конструкциялар орқали фойдаланиш лозим.
Гидромелиоратив тизимларнинг иш ишончлилигши ишориш мақсадида мутахассислар махсус гурух ташкил этиши лазим. Бу гурухнинг иш вазифаси қуйидагилардан иборат бўлади:

1. 
   Гидромелиоратив тизимларнинг ва қисмларнинг иш ишончлилигини тахлил қилиш, уларнинг қачон бузилиш мумкинлиги аниқлаш, бузилишларнинг сабабини ўрганиш;
   
2. 
   Иш ишончлилиги ўлчов қийматларини аниқлаш хамма қисмларини стандартизация ва комплекция этиш, захира восита жихозларини тайёрлаб қуйиш;
   
3. 
   Гидромелиоратив тизимини ва унинг қисмларини синовлан ўтказиш, иш ишончлилигини даражасини ва ўзгарувчанлигини математик формуласини ишлаб чиқиш;
   
4. 
   Бузилишларнинг жадаллигини тузиш;