Тошкент ирригация ва мелиорация институти

Har bir iqtisodiyot tarmog’ida iqtisodiy tahlil olib bordik

• Har bir iqtisodiyot tarmog’ida iqtisodiy tahlil olib bordik
• Mahalla joylashgan hudud Qashqadaryo daryosi bilan bog'lanishini e'tiborga olib, ya'ni eng quyi “Bolnichniy” posti bo'yicha gidrologik hisob ishlarining 52yillik ma'lumotlar (Amu-Qashqadaryo irrigasiya tizimlari xavza boshqarmasi) ma'lumotlarga (1963-2015) asosida amalga oshirildi. Zamonaviy Excel dasturi va Pascal dasturlashtirish tili asosida matematik statistika usullaridan foydalanildi va gidrologik hisobining programmasi tuzilib, xisoblab chiqildi.Tahlil shunday natija berdiki, W0- o’rtacha yillik suv hajmi 334 мln,м³ni tashkil qilgan bo’lsa, Cv – O’zgaruvchanlik koeffitsienti 0.87 ga teng bo’ldi. Nazariy asosda daryoning oqimi W50, W75, W85, W95 % larda aniqlandi. Shu hisobdagi yillarni tahlil qildim va uch davr (hozirgi, yaqin va uzoq kelajak)da bashorat qildim.

Quyidagi formulalar bo’yicha natijalar olinadi:

• Quyidagi formulalar bo’yicha natijalar olinadi:

• Q0= Σn1 Qi/ n
• 3. P=m-0.3/n=0.4·100%
• W0= Σn1 W1/ n
• 4. Cv = √Σ n1(K-1)2 /n-1

• Bu yerda; Q0 – O’rtacha yillik suv sarfi , м³/ s
• W0- o’rtacha yillik suv hajmi, мln,м³
• P - ta’minlanish foizi, %
• C – O’zgaruvchanlik koeffitsienti.

Kommunal maishiy xo’jalik, Sanoat, Sug’orish, Chorvachilik va Sanitar suv sarfi (P 50,75,85,95 %) bo’lganda, har bir iqtisodiyot tarmog’iga qancha suv sarfi va oqova suv miqdori hozirgi davr, yaqin kelajak va uzoq kelajak uchun bashorat qildim. Ushbu hisoblarga asoslanib quyidagi tenglamani hisobladim. Barcha davrlarda tenglama musbat natijani berdi. Bu degani, Qashqadaryo manbaga nisbatan hududning suvi yetarli, ammo bu ko’rsatgich faqat umumiy holatda aytilgan. Ichimlik suvlari barcha yeriga ham teng yetarli emas.

• Kommunal maishiy xo’jalik, Sanoat, Sug’orish, Chorvachilik va Sanitar suv sarfi (P 50,75,85,95 %) bo’lganda, har bir iqtisodiyot tarmog’iga qancha suv sarfi va oqova suv miqdori hozirgi davr, yaqin kelajak va uzoq kelajak uchun bashorat qildim. Ushbu hisoblarga asoslanib quyidagi tenglamani hisobladim. Barcha davrlarda tenglama musbat natijani berdi. Bu degani, Qashqadaryo manbaga nisbatan hududning suvi yetarli, ammo bu ko’rsatgich faqat umumiy holatda aytilgan. Ichimlik suvlari barcha yeriga ham teng yetarli emas.

• Suv xo’jaligi muvozanati formulasi:
• ± СХК = (Σ Ws.r. – ΣW) + ΣW1
• Bu yerda: Ws.r. – mavjud suv resurslari;
• ΣW – suv xo’jaligi majmuasi qatnashchilarining suvga bo’lgan talab miqdorining yig’indisi (suv iste’moli).
• ΣW 1 – daryoga tashlanadigan oqova suvlar yig’indisi
• (oqova suvlar yig’indisi).