Toshkent farmatsevtika instituti

PIKARNOVIRUSLAR OILASI (Picarnoviriadae)
Pikarnoviruslar oilasi katta guruh viruslardan tashkil topgan bo’lib, odam va hayvon organizmini shikastlaydi.

Oilaning nomi – pico – mayda rha – RNK so’zidan olingan bo’lib, sodda to‘zilishga ega bo’lgan viruslardir.

Pikarnoviruslar mayda RNK tutuvchi viruslar bo’lib, diametri 24 – 30 nm ni tashkil etadi. RNK kapsid bilan o’ralgan bo’lib, ikosaerd shakliga ega. Ularda tashqi qobig‘i, ya’ni superkapsidi bo’lmaydi, lipid, karbonsuvlari yo’q, efir va dezoksixalat ta’siriga chidamli.

PIKARNOVIRUSLAR OILASI (PICARNOVIRIADAE) 4 TA AVLODNI O’Z ICHIGA OLADI

Enteroviruslar avlodi – Enteroviadae.

Kardioviruslar avlodi – Cardioviriadae.

Rinoviruslar avlodi – Rinoviriadae.

Aftoviruslar avlodi – Aphtoviriadae.

Enteroviruslar avlodiga poliviruslar, Koksaki, ESNO va gepatit A viruslari kiradi. Kardioviruslar avlodiga odamlarda isitmali kasalliklar keltirib chiqaruvchi ensefalomiokaodit virusi, Rinoviruslarga esa odam, sigir, otlarda yuqori nafas yo’llarida kasallik keltirib chiqaruvchi viruslar kiradi. Avtoviruslar avlodiga esa hayvonlarda, ayrim vaqtda odamlarda kasallik keltirib chiqaruvchi viruslar kiradi.

Odamlarda patogen bo’lib, poliomielit, Koksaki virusining A va B guruhi, ESNO, entoviruslar va 68 – 72 serotiplarga mansub bo’lgan viruslar – gepatit A viruslarini o’z ichiga oladi. Enteroviruslar avlodiga kiruvchi viruslarni 1969 yilda tiplar bilan belgilangan. Masalan: poliomielit viruslar enteroviruslarning 1 – 3 tiplari deb belgilangan.

Barcha enteroviruslar bir biriga o’zining to‘zilishi, kimyoviy tarkibi, fizikaviy va kimyoviy omillarga chidamliligi va boshqa xususiyatlari ham o’xshaydi. Enteroviruslardan poliomielit virusi to’liq o’rganilgan.