Toshkent farmatsevtika instituti

IY. Amaliy mashg`ulotlar bo`yicha ko`rsatma va tavsiyalar

Fan bo`yicha amaliy mashg`ulotlar namunaviy o`quv rejada ko`zda tutilmagan.

laboratoriya ishlarini tashkil etish bo`yicha ko`rsatmalar

Fan bo`yicha o`quv rejada ko`zda tutilgan laboratoriya mashg`ulotining 50% laboratoriya qismdan iborat bo`lgan holda o`tkaziladi.

laboratoriya mashg‘ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:

1.Mikrobiologiya laboratoriyasining tuzilishiva uning jixozlanishi. Laboratoriyada ishlash qoidasi. Surtma tayyorlash texnikasi. Oddiy bo’yash usullari. Laboratoriya ishi№1: Yorug`lik mikroskopida immersion sistemani qo`llashni o`rganish.

2. Mikroorganizmlar morfologiyasi, strukturasi, bakteriyalarning kimyoviy tarkibi.Murakkab bo’yash usullari va axamiyati. Laboratoriya ishi№2: Patologik material ekilgan zich va suyuq oziq muxitlardan preparat tayorlash,fiksatsiya qilish.oddiy va murakkab bo`yash usullaridan foydalanish.

3. Mikroorganizmlar fiziologiyasi: oziqa muxitlari, ularning klassifikasiyasi.nafas olishi, o’sishi va ko’payishi. Aerob va anaerob bakteriyalarni sof kulturasi.

Sterilizasiya, dezinfeksiya, aseptika va antiseptika.Antibiotiklar, ularning klassifikasiyasi. Mikroorganizmlarning antibiotiklarga sezgirligini aniqlash usullari. Laboratoriya ishi№3: Aerob va anaerob bakteriyalarning sof kulturasini ajratish va ularni identifikasiya qilish Qogozli disk usulida bakteriyalarning antibiotiklarga sezuvchanligini aniqlash. Zich va suyuq oziq muxitlarda patologik materialdagi bakterial kulturani ekishni o’tkazish.

4. Umumiy virusologiya: to‘zilishi, klassifikasiyasi, reproduksiyasi. Bakterofaglar. Laboratoriya ishi№4: Bakteriyalarni fagotiplarga ajratishni o`tkazish.

5. Dorivor o’simliklar xom ashyosining mikroflorasi. O’simliklarda kasallik qo’zg’atuvchi mikroorganizmlar. Tayyor dorilarning mikroflorasi va aniqlash usullari. Laboratoriya ishi№5: Tayyor dorilarning sterilligini aniqlash.

6. Mikroorganizmlar ekologiyasi. Inson tana normal mikroflorasi. Laboratoriya ishi№6: Odam organizmi normal mikroflorasining miqdor va sifat tarkibini aniqlash va olingan natijaga baxo berish.

7. Infeksiya xaqida tushuncha. Virulent va patogen mikroorganizmlar.Infeksion kasalliklarni klassifikasiyasi va laboratoriya diagnostika usullari. Laboratoriya ishi№7 :Institut vivariysiga tashrif.Biologik tekshirish usullarini o’rganish.

8. Immunitet, immunitet turlar. Organizmning immun xolatiga baxo berish usullari.

9. Mikroorganizmlar genetikasi. Mikroorganizmdagi o`zgaruvchanlik va ulardan tibbiyotda foydalanish. Vaksinalar va zardoblar.

10. Patogen gram manfiy (meningokok va gonokoklar) va gram musbat kokklar.(stafilokokklar, streptokokklar). Laboratoriya ishi№8 Patologik material ekilgan bo‘lonli va agarli mikrob kulturasidan nativ preparat tayyorlash.

11. Yuqumli ichak kasalliklari, ichak tayoqchasi mikrobiologik xususiyatlari. Ovqatdan zaharlanishni keltirib chiqaruvchi mikroorganizmlar: salmonellyoz, botulizm.

12. Xavo - tomchi orqali yuquvchi infeksiya. (Korinebakteriya, mikobakteriya).

13. Sodda patogen jonivorlar. (Bezgak, leyshmanioz).Zamburug’lar keltirib chiqaradigan infeksiya. (dermatomikozlar, kandidozlar).

14. Patogen anaeroblar. Qoqshol, gazli gangrena qo’zg’atuvchilari.

15. Patogen o’ta xafli bakteriyalar. (Kuydirgi, vabo qo’zg’atuvchilari.)

16. Patogen spiroxetalar. (Zaxm qo’zg’atuvchilari) Rikketsiozlar. (Toshmali tif qo’zg’atuvchilari). Laboratoriya ishi№9 Qorong`ilashtirilgan ko`ruv maydonida mikroskopiya.

17. Virusli kasalliklar. (Gripp, qizamiq) Gepata viruslari.

18. Rabdovirus. (qutirish).OITS, Entero-, neyroviruslar (poliomielit)

Laboratoriya ishlarini bajarish jarayonida talabalar mikrobiologik ishlash

prinsiplarini bilgan holda, ular o‘rganadigan mikroorganizmlar kasallik

qo‘zg‘atish mumkinligini yodda tutgan holda, qo‘yilgan qoidalarga qat`iy rioya

qilib ish olib borish lozim.

Laboratoriya mashg`ulotlari uchun ajratilgan dars soatlarida auditoriyada mavzuning mazmunidan kelib chiqib quyidagi jixozlar bo`lishi lozim mikroskop, surtma tayyorlash uchun buyum oynachasi, petri kosachasi, bakteriologik ilmoq, kultura tutgan ozuqa muhitlari, bo`yoq, reaktivlar va b.

Mikrobiologiya fani bo`yicha o`tkaziladigan laboratoriya darsida talabalar amaliy ko`nikmalarni o`zlashtirishlari ko`zda tutilgan.