Toshkent farmatsevtika instituti tibbiy va biologik fanlar kafedrasi mikrobiologiya, virusologiya va

Davolashda penitsillin, bitsillin, ekstitsillin va boshqa ximioterapevtik preparatlari 
ishlatiladi. Bulardan tashqari simob, vismut mыshyak preparatlari va boshqa dorilar 
qo’llaniladi.
13
 
Profilaktikasi. Maxsus vaksinasi ishlab chiqilmagan bo’lib, boshqa venerik kasalliklarni 
profilaktikasiga o’xshab, fohishabozikka qarshi kurash, bemorlarni aniqlab, 100% gospitalizatsiya 
qilib, majburiy davolash, kasallik manbaini aniqlab uni sanatsiya qilish va h.k.
15.2-rasm 
Xlamiydilar obligat xujayra ichidagi organizmlar bulib, xar xil xlamidioz kasalliklarning 
kuzatuvchisi xisoblanadi. Bularga troxoma va ornitoz kiradi. Traxomada kuzda yalliglanish 
protsessы ketadi, ornitozda esa pnevmaniya keltirib chikaradi. 
Xlamiydilar dumalok formada (0,30-0,45 mkm) 50-500 nm kattalikda buladi. 
Makrofagda va retikuloendotelial xujayralarda uchratishimiz mumkin. Xlamiydilar asosan 
xujaini kushlar xisoblanadi. Xlamiydilar uzida DNK va RNK tutadi va uzlaridan murom kislotasi, 
folievaya kislota, D-alaninlar ajratib chikaradi. Xlamiydilar fakat tirik xujayrada usadi, ularni 
tovuk embrionida , tukima kulturasida ustirish mumkin. Gr (-) buyaladi. 
Rivojlanishda 3 ta stadiya tafov. kil. 
1. 
mayda elementlar tanachalar xosil bulishi 0,2-0,4 mkn. Uzida nukleoid gepatit 
materialini va ribosomalar tutadi. 3 kavat kobik bilan uralgan. 
2. 
Birlamchi tanachalar xosil bulishi va ribosomalar elementlar uzida tutadi. Bulinish yuli 
bilan kupayadi. 
3..Oralik stadiya - birlamchi va elementlar tanachalar xosil bulishi stadiyasi urtasidagi stadiya 
bulib, bunda birlamchi va elementlar tanachalar tafavut kiladi. 
Birlamchi tanachalar vegetativ funksiyani bajaradi. 
Romanovskiy-Gimza usulida buyab, lyuminessent va elektron mikroskoplarda urganish 
mumkin. 
Mikoplazmalar Mollicutes ( yumshok teri) sinfiga, Micoplasmaceae oilasi kiradi. Juda mayda 
100-200 nm polimorgf mikr-zmlardir. Bular uzlari mustakil kupayish xususiyatiga ega. Ularda 
xujayra devori bulmaydi. Fakt 3 kavatli sitoplazmatik mebranasi buladi va tashki tomondan 
kapsulaga uxshab urab turadi. Bularning genomi bakteriyalarning genomidan m: E. coli 
genomidan 4- marotaba kichik, lekin mustakil kupayish xususiyatiga ega. Sitoplazmada 
kiritmalar, ribosomalar, DNK va RNK buladi. 
Mikoplazmalar birinchi marotaba yirik shoxli koramollarda plevropnevmoniya keltirib 
chikarganligi aniklangan. 
13
Microbiology : an introduction / Gerard J. Tortora, Berdell R. Funke, Christine L. Case. — Twelfth edition, 2016

---

78 
Morfologiyasi: Juda mayda kokksimon xujayralar bulib, membranali filtrdan utib ketadi, oddiy 
bulinishi yuli bilan kupayadi. 
Bakteriyalardan farki: 
xujayra devorining yukligi 
ular fakat izotonik eritmalarda va gipertonik muxitlarda usadi. Usish faktorlari - purin, pirimidin, 
lipedli ozik muxitlarni talab kiladi. Xayvonlarda yukori nafas yullarining shillik kavatida 
uchraydi. 
Parozitlari upkani yalliglaydi. Spora xosil kilmaydi, xarakatsiz, Gr (-) bo’yaladi. Birinchi 
marotaba L.Paster aniklangan. Tuprokda, suvlarda uchrashni mumkin. Patogen va patogen 
bulmagan turlari mavjud. Fakultativ anaerob. Konli agarda gemoliz xosil kiladi. Gemolizin ajratib 
chikaradi. Mikoplazmalarning bu xususiyatini konli agar