Toshkent farmatsevtika instituti tibbiy va biologik fanlar kafedrasi mikrobiologiya, virusologiya va

 
 Dorivor vositalarning antimikrob ta'sirini aniqlash 
Antibiotiklar, sulfanilamidlar, xinoksalin, 8-oksixinolin, naftiridin, nitrofuran hosilalari va 
boshqalar kuchli antimikrob ta'siri quvvatiga ega bo’lgan dorilar hisoblanadi. Bundan tashqari 
mikroorganimzlarning ko’payishi va o’sishiga kuchli ta'sir eta oladigan bir qancha dorilar va 
konservantlar ham bor: kislotalar, ishqorlar, galoidlar, oksidlovchilar, og’ir metall tuzlari, 
bo’yoqlar, detergentlar, degtlar, mumlar, tarkibida oltingugurt, fitontsid va boshqa moddalar 
bo’lgan preparatlar shular jumlasiga kiradi. 
Tekshirilayotgan yoki sinab ko’rilayotgan preparatning antimikroblik xususiyatini hisobga 
olmaslik oqibatida noto’g’ri xulosalar kelib chiqishining oldini olish maqsadida, o’sha 
preparatning mikroorganizmlar bilan zararlanishini o’rganishga kirishishdan avval uning 
mikroblarga aktiv ta'sir ko’rsata olish xususiyatini aniqlash lozim. Buning unun sinab ko’ri-
layotgan preparatni tekshirish davomida qo’llaniladigan barcha muhitlarda ekib, har xil 
mikroblarga ta'sirini o’rganish kerak. Petri kosachalaridagi muhitlarga tekshirib ko’riladigan 
mikroorganizmlarni ekib, keyin unga sinab ko’rilayotgan preparat qo’shiladi. Kosachadagi test-
kultura ekmasining o’sishi sekinlashsa preparat antimikrob ta'sir eta olish hususiyatiga ega deb 
hulosa chiqarish mumkin. 
Dori vositalarining antimikrob ta'sirini bartaraf etish usullari 
 
Dori vositalarining antimikrob ta'sirini bartaraf etish uchun xar xil usullardan foydalaniladi: 
-Preparatlarning antimikrob ta'sirini neytrallashtiruvchi, lekin mikroorganizmlarning o’sishiga 
ziyon yetkazmaydigan maxsus inaktivatorlarni qo’shish; 
-Suyultiruvchi moddani ko’proq qo’shib, preparatni imkoni boricha ko’proq suyultirish (bufer 
eritmasi yoki ozuqa muqiti). 
- Ozuqa muhitiga nospetsifik inaktivatorlarni (tvin-80, letsitin va boshq.) qo’shish. 
- Agar bu usullar samara bermasa, unda preparatlar membrana filtri orqali filtrlanadi