Toshkent farmatsevtika instituti farmatsevtik kimyo kafedrasi dori vositalarining fizika

Indikatorning rang o‟zgartirish pH oralig‟i 
Indikatorning nomi 
Rang o‘zgarishi 
pH oralig‘i 
Rangning 
o‘zgarishi 
Metil binafsharang 
0,1-1,5 
Sariq-yashil 
Krezol qizili (purpurovыy) 
1,2-2,8 
Qizil-sariq 
Timol ko‘ki 
1,2-2,8 
Qizil-sariq 
Tropeolin 00 
1,4-3,2 
Qizil-sariq 
Metil binafsharang 
1,5-3,2 
Yashil-binafsha 
Dimetil sarig‘i 
3,0-4,0 
Qizil-sariq 
Metil zarg‘aldog‘i 
3,0-4,4 
Qizil-sariq 
Bromfenol ko‘ki 
3,0—4,5 
Sariq-binafsha-havorang 
Kongo qizili 
3,0-5,2 
Ko‘k binafsha-qizil 
Bromkrezol ko‘ki 
3,8-5,4 
Sariq-ko‘k 
Metil qizili 
4,2-6,2 
Qizil-sariq 
Lakmoid 
4,0-6,4 
Qizil-ko‘k 
a
T
K
V
X
100





---

64
Alizarin qizili S 
3,7-5,2 
Sariq-binafsha 
Bromkrezol qizili (purpurovыy) 
5,2-6,8 
Och sarg‘ish-qizil binafsha 
Bromtimol ko‘ki (yoki yashili) 
6,0-7,6 
Sariq-ko‘k 
Neytral qizili 
6,8-8,0 
Qizil-sariq 
Fenol qizili 
6,8-8,4 
Sariq-qizil 
Krezol qizili 
7,2-8,8 
Sariq-qizil 
α
-naftolftalein 
7,3-8,7 
Sarg‘ish-ko‘k 
Krezol qizili (purpurovыy) 
7,6-9,2 
Sariq-binafsha 
Timol ko‘ki 
8,0-9,6 
Sariq-ko‘k 
Fenolftalein 
8,2-10,0 
Rangsiz-qizil 
Timolftalein 
9,3-10,5 
Rangsiz-ko‘k 
Alizarin sarig‘i R 
10,1-12,1 
Sariq-qizil zarg‘aldoq 
Malaxit yashili 
11,4-13,0 
Yashil-rangsiz 
lndigokarmin 
11,6-14,0 
Ko‘k-sariq 
Kuchsiz kislotalarni titrlash 
Nikotin kislotasining miqdorini aniqlash 
 
Kuchsiz kislotalarni kuchli asoslar bilan titrlaganda hosil bo‘lgan tuz 
gidrolizlanib, eritmada ishqoriy muhit hosil qilganligi uchun ishqoriy sharoitda 
rang o‘zgartiruvchi indikatorlardan (fenolftalein) foydalaniladi. 
Aniqlash tartibi:
 
0,3 g atrofidagi (aniq tortma) nikotin kislotani 100 ml hajmli kolbaga solib, 
25 ml yangi haydalib, sovitilgan suvda eritiladi. So‘ngra fenolftalein ishtirokida 
0,1 mol/l natriy gidroksid bilan titrlanadi. E=M.m. 1 ml 0,1 mol/l natriy gidroksid 
0,01231 g nikotin kislotasiga to‘g‘ri keladi. Nikotin kislotasining foiz miqdori 
99,5% dan kam bo‘lmasligi kerak. Nikotin kislotasining foiz miqdori quyidagi 
formula yordamida hisoblab topiladi: 
V
— titrlash uchun sarf bo‘lgan 1 mol/l natriy gidroksid eritmasining hajmi, 
ml; 
K
— tuzatish koeffitsienti; 
T
—nikotin kislotaning titri, 0,01231. 
a
T
K
V
X
100





---

65
Benzoy kislotaning miqdorini aniqlash