Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

II. YUmshoq dori turilarini biosamaradorligini agar-agar geliga to‗g‗ri 
diffuziya usuli bilan aniqlash. 
2% salitsil kislotasining surtmasi turli asoslarda 
tayyorlanadi:
1. Vazelin
2. Jelatin-glitserin 
Aniqlash:
avval 20 ml 2% agar-agar geli tayyorlanadi. Buning uchun idishga 0,4 g 
agar-agar solinib, ustiga xona haroratidagi tozalangan suv quyiladi va 30 daqiqaga bo‗kish 
uchun qoldiriladi. So‗ng 1-2 daqiqa qaynatib, suv bilan hajmi 20 ml gacha etkaziladi. 
Sovutilgan agar geliga 1 ml 5% temir (III) xlorid indikatori solinadi, aralashtiriladi va Petri 
idishi yoki bir xil diametrli probirkalarga iliq holda quyiladi. So‗ng muzlatgichga 10 -15 
daqiqaga qo‗yiladi va turli asoslardagi 2% salitsil kislotasi surtmalaridan 2 g dan 
probirkadagi 2% agar geli ustiga solinadi va 0,5; 1; 2 soat mobaynida salitsil kislotaning 
diffuziya tezligi millimetrli shkala yordamida binafsha ranga bo‗yalgan maydonini o‗lchash 
yordamida aniqlanadi. 
2. Petri idishiga 3-5 mm qalinlikda 2% agar geli quyiladi va sovuganidan keyin bir xil 
chuqurcha hosil qilib 2 g dan 2% salitsil kislotasining surtmasi solinadi va 0,5, 1, 2 soatdan 
so‗ng bo‗yalgan maydon hajmi o‗lchanadi. Olingan natija bo‗yicha chizma chiziladi va 
diffuziya koeffitsenti (K) quyidagi tenglama orqali hisoblanadi: 
Bunda:
U - diffuziya chuqurligi mm, 
X - diffuziya vaqti, soat, 
K - diffuziya koeffitsenti 
Ikki xil aniqlash usullari orqali olingan natijalar solishtiriladi. 
Topshiriqlarni bajarish uchun kerakli materiallar, asbob -uskunalar: 
a) Dializ trubkasi (diametri 2sm),
b) Laklanmagan polietilen,

---

89 
s) Petri kosachasi (2 ta), probirka (2 ta), suv hammomi,
d) Mor torozi, qo‗l torozi, toshlar, havonchalar,
i) CHinni kosachalar, plastmassadan tayyorlangan og‗zi keng idishlar (surtmalar 
uchun), etiketkalar yozish uchun qog‗oz.
Jelatin (1,0 g dan), glitserin (100,0 g), tozalangan suv, vazelin (200,0 g) salitsil 
kislotasi (2,0 g), vazelin moyi (10,0 g), natriy gidroksid 0,01 mol, 1% fenolftalein eritmasi, 
5% temir xlorid eritmasi.