Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

Asoslarga qo‗yiladigan talablar

---

76 
- Xona haroratida deyarli qattiq va 37 S dan yuqori bo‗lmagan haroratda erishi, ya‘ni asos qattiq 
xolatdan suyuq xolatga tezda o‗ta olishi, qovushqoq, xidsiz, dori moddani shilliq qavat orqali 
so‗rilishini ta‘minlay olishi kerak; 
- Kimyoviy va farmakologik tomondan indefferent bo‗lishi, shilliq qavatni qitiqlamasligi va 
tashqi omillar (issiqlik, namlik, nur, xavodagi kislorod va mikroorganizmlar) ta‘sirida 
o‗zgarmasligi kerak; 
- Ko‗p miqdordagi dori moddalari bilan oson aralashishi va kerakli shaklga oson o‗tishi, ular 
bilan ta‘sirlashmasligi va saqlanish vaqtida o‗z shaklini yo‗qotmasligi kerak; 
- Undan dori moddasini oson ajralib chiqishi va farmakologik ta‘sirini tezda ko‗rsatishi kerak. 
Asoslarning sifati MTX asosida tekshiriladi. 
Xozirgi paytda shamchalarni tayyorlash uchun juda katta assortimentli asoslar ishlatiladi. 
Ularni fizik-kimyoviy xossalariga qarab 2 guruhga bo‗linadi: gidrofob va gidrofil tabiatli 
asoslarga. 
Gidrofob asoslar
Gidrofob asoslar sifatida tibbiyotda ishlatishga ruxsat etilgan quyidagi asoslar kiradi: bu 
kakao moyi, gidrogenizirlangan o‗simlik va hayvon yog‗lari, butirol, subvinol, yog‗larning 
parafin va mum bilan aralashmalari, yog‗ va yog‗simon moddalar, ularning emulgatorlar bilan 
qotishmalari, qattiq yog‗ va qattiq parafin kiradi. 
Agar retseptda asos ko‗rsatilmagan bo‗lsa, unda 11 DF talabiga ko‗ra kakao moyi 
ishlatiladi.
Gidrofil asoslar
Gidrofil asos sifatida asosan jelatin-glitserinli va sovun-glitserinli asoslar keng ishlatiladi. 
Ushbu asoslar bilan shamcha, sharcha va tayyoqchalar faqat quyish usuli bilan tayyorlanadi.
Jelatin-glitserinli asos (Massa gelatinosa)
-
1 qism - jelatin 
2 qism –suv 
5 qism –glitserindan iborat