Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

ta‟siri yo„qolishiga
olib kelishi mumkin. 
Yordamchi moddalar dori moddalarning fizik-kimyoviy xususiyatiga, mikdoriga va tayyorlanish 
usuliga qarab ishlatiladi. 
Ular quyidagi guruhlarga tasniflanadi: 
-
to‗ldiruvchi 
- bog‗lovchi 
- g‗ovaklovchi (erishini yaxshilovchi) 
- sirpantiruvchi 
- moylovchi 
- rang beruvchilar 
Laboratoriya ishi 
Turli ishlab chiqaruvchilar tomonidan ishlab chiqilgan qobiqlangan aspirin kapsulasidan 
ta‟sir etuvchi moddasini ajralib chiqishini qiyosiy baholash 
1.
Maxalliy ishlab chiqaruchi tomonidan ishlab chiqilgan qobiqlangan aspirin kapsulasini XI DF 
bo‗yicha ―Aylanuvchi kajava‖ asbobida parchalanishini aniqlang;
 
2.
Turli xil ishlab chiqaruvchilar tomonidan ishlab chiqilgan ushbu kapsulani olingan natijalari 
bilan taqqoslang;
 
3.
Olingan natijalar bo‗yicha umumiy xulosa chiqaring.
 
Yordamchi modda biologik nuqtai nazardan zararsiz bo‗lishi kerak!!!
Yordamchi moddalar deb, tabiiy yoki sintetik tabiatga ega bo„lgan, dori 
turlarini tayyorlashda ishlatiladigan, turli fizik-kimyoviy xususi-yatlari bor 
ashyolarga aytiladi. 

---

118 
Tajriba quyidagicha olib boriladi: 
1)
 
muhit-
 
37±˚S 800 ml tozalangan suv. Tajriba uchun 
olinayotgan namuna 5 ml. Namunalarni olish har 5 daqiqada yarim soat (30 daqiqa) davomida 
olinadi. Tanlab olinayotgan namunalarni qog‗oz filtr orqali o‗lchov kolbasida filtrlanadi. 
2) 5 ml alikvotani 25 ml li o‗lchov kolbasiga solib, o‗rganilayotgan muhitni belgisigacha 
etkaziladi. Eritmaga o‗tgan amoksotsiklin miqdorini spektrofotometr-56 da kyuvetaning qalinligi 
10 mm 275 to‗lqin uzunligida aniqlaniladi. Solishtiruvchi eritma sifatida tozalangan suv 
ishlatiladi. (E
1%
1 sm
aspirin 678 ga teng).