Toshkent farmasevtika instituti toksikologik kimyo kafedrasi

XLORDIAZEPOKSID

Sinonimlari: elenium, xlozepid, timazin, librium, dekadil, napoton, radedur va b.
Xlordiazeopksid trankvilizatorlik xususiyati bilan bir qatorda o‘zining analoglariga xos bo‘lmagan xususiyatlarni ham namayon qiladi.
Uning ta’sirida mushaklar bo‘shashadi, u ishtaxani ochadi, oshqozon va 12 barmoqli ichak yaralarini davolashda ishlatiladi.
Bir marta qabul qilingandan so‘ng xlordiazepoksid 35-45 minut ichida 0,015-0,025 g miqdorida so‘riladi. Qondagi maksimal konsentratsiyasi qabul qilingandan 1-8 soat ichida kuzatiladi.
Xlordiazepoksidning asosiy metobolitlari N-dimetilxlordiazepoksid va laktam hisoblanib, birinchisining maksimum konsentratsiyasi 8-24 soat, parchalanish yarim davri 6-8 soatni tashkil etadi. Qabul qilingan xlordiazepoksid organizm dan peshob bilan 35-60%, najas bilan 20% miqdorida chiqariladi. Preparatni qon plazmasidan 2-3 sutka davomida ham aniqlanishi mumkin. Xlordiazepoksid ishqoriy sharoitda organik erituvchilar yordamida ajratiladi. Uning metaboliti - laktam neytral va kislotali sharoitda dietil efiri bilan ekstraksiya qilinadi.
Biologik materialdan B.N.Izotov usulida ajratib olinadi.
Sifat reaksiyalar.
1. YUQX bo‘yicha yuqorida keltirilgandek, silufol plastinkasi va 25% ammiak eritmasi - metil spirti va xloroformning (3:1)nisbatdagi atseton bilan aralashmasi (26:1,6:3,3). Aniqlovchi sifatida Dragendorf reaktivi purkaladi.
2. Vitali-Moren reaksiyasi sariq rang hosil qiladi.
3. Ningidrin bilan jigar rang hosil qiladi.
4. Marki reaktivi bilan sariq rang hosil qiladi.
5. Frede reaktivi bilan qizil olov rang hosil qiladi.
6. UB-spektrlari kislotali e-masi lmax=246nm,(ε=1112), 308nm; ishqoriy e-msi 262nm
7. IK-spektrida quyidagi yutilish chiziqlari 747, 1240, 1561, 1125, 1095, 1220 sm-1
8. Mass spektri bo‘yicha 282, 299, 284, 283, 241, 56, 301, 253 m/z cho‘qqilar h/ b-di.
Miqdori.
SF, FEK usulida aniqlanadi.