Тошкент фармацевтика институти

3.Mexanizmlari  
Kirish  qismida  aytib  o‗tilganidek,  tadqiqotning  dastlabki  bosqichlaribioxilma-
xillikdagi o‗zgarishlarning ekotizimga faoliyatiga,ayniqsa turlarning to‗ldiruvchi 
darajasiga salbiy ta‘siriningbittagina yo‗nalishini aniqlab beradi (asosan,ko‗plab 
foydalanilmagan va bo‗sh nishalarga salbiy ta‘sir qilish orqali). Demak, ko‗plab 
xilma-xil  guruhlar  mavjud  nishalarningko‗p  qismidan  foydalanadi.  SHu  bilan 
birgalikda,  yuqorida  aytib  o‗tilganidek,  bioxilma-xilliknoyob  turlarning 
mavjudligi yoki yo‗qolib ketishi va ularning ekotizim jarayonlariga kuchli ichki 
ta‘siri  tufayliekotizimga  faoliyatiga    salbiy  ta‘sirini  ko‗rsatishi  mumkin 
(namunalar  olish  va  seleksiyata‘sirlari  kabi  nomlanadigan);  aksariyat  xilma-xil 
guruxlar  ekotizim  faoliyatiga  kuchli  ta‘sir  o‗tkazayotgan  tur  yoki  tur 
majmualarini  qamrab  olishga  moyildir.  YUqorida  taxlil  qilingan    ijobiy 
bog‗likliklarningto‗ldiruvchi  yoki  seleksiya  ta‘siri  orqali  izohlanganligixaqida 

---

oxirgi  o‗n  yil  mobaynidakeng  miqyosda  munozaralar  olib  borildi.  Qo‗shimcha 
taqsimlash  usullari  bioxilma-xillikning  ekotizimga  ta‘sirining umumiy  natijasin 
iturlarning va o‗ziga xos turlarning seleksiya natijalariningo‗zaro bog‗liqligidan 
yuzaga  keladigan  qo‗shimcha  seleksiyanitaqsimlashga  imkon  beruvchi 
yondashuvlardan  biridir.  Meta-analiz  taxlili  orqali  shu  ma‘lum  bo‗ldiki,  ya‘ni, 
deyarli  barcha  tadqiqotlar  quyidagi  natijalarning  majmuasi  bo‗lib  hisoblanadi, 
lekin umumiyto‗ldiruvchi ta‘sirseleksiyata‘siriga qaraganda ikki hissa kuchlidir.