Тошкент фармацевтика институти

 
 
Produtsentlar, konsumentlar, redutsentlar – ekotizimlarning funksional birliklari. 
 
Har  yili  yerda  fotosintezlovchi  organizmlar  140  mlrd  tonnaga  yaqin  organik 
moddalarni  sintezlaydi.  (T.A.Akimova,  V.M.Xaskin,  1998)  Geologik  davr  (1  mlrd  yil) 
davomida  organik  moddalar  parchalanishiga  ko‗ra  sintezlanishi  qo'proq  bo'lishi  natijasida 
atmosferada CO2 miqdori kamayib 0
2
 miqdorining tobora ortib borishiga sabab bo'lgan.  
Produtsentlar  avtotrof organizm  bo'lib, qumqlikdagi  va suvdagi  yashil o'simliklardan 
tashkil  topgan.  Tayyorlangan  organik  moddalarning  bir  qismi  konsumentlar  (o'txo'r 
hayvonlar) tomonidan iste‘mol qilinadi, keyingilari esa o'z navbatida go'shtxo'r hayvonlar va 
odamlar uchun oziq hisoblanadi. 
Redutsentlar ham geterotroflar hisoblanib, ular asosan mikroorga- nizmlardan tashkil topgan. 
Ulac  ishtirokida  hayvon  va  o'simliklarning  qoldiqlari  (o'lik  tanasi)  parchalanib  organik 
moddalarga  aylanadi,  organik  moddalarni  oddiy  anorganik  moddalargacha  parchalaydi. 
Organik moddalarning ko'p qismi darhol parchalanmaydi, yog'och, tuproqning organik qismi, 
suvdagi  cho'kmalar  sifatida  saqlanadi.  Keyingi  yillarda  texnika  va  sanoatning  jadal 
rivojlanishi  natijasida  bu  jarayonning  aksi  ro‗y  berish  xavfi  paydo  boimoqda.  Bu  hodisa 
sayyora iqlimining o‗zgarishiga olib kelishi mumkin.