Тошкент фармацевтика институти

Дори воситаларини қалбакилаштиришни бартараф этиш бўйича 
Жахон соғлиқни сақлаш ташкилоти тавсиялари бўйича чора-
тадбирлар 
Фармацевтика саноати. 
Фармацевтика саноати қалбакилаштириш 
муаммосининг олдини олишда муҳим ўрин эгаллайди. Бунинг учун унга 
қуйидаги чора-тадбирларни қўллаш тавсия этилади:
-
дори 
воситаларининг 
ҳимоя 
тизимини 
татбиқ 
этиш, 
ўз 
маҳсулотларини қалбакилаштирилишини олдини олиш мақсадида ҳимоя 
ѐрлиқларидан ва бошқа воситаларидан фойдаланиш чора-тадбирларини 
қўллаш;
-
ўз омборида дори препаратлари ва қадоқлаш материалларининг 
ноқонуний ишлаб чиқарувчи ва қадоқловчиларга сотиш мақсадида 
ўғриланишини олдини олиш;
Дори воситаларини хориждан келтирувчи ташкилотлар
. 
Фармацевтика маҳсулотларини хориждан олиб келувчи ташкилотлар 
қуйидаги мақсадда муҳим чораларни кўришлари керак:
-
хориждан олиб келинаѐтган дори воситалари тегишли давлатларда 
қонуний йўл билан ишлаб чиқарилганлиги кафолатланиши керак;
-
келтирилаѐтган давлатларда хавфсизлик чораларини ўрганиш ва 
фойдаланиш;
-
имконият даражасида хорижий дори воситаларига ЖССТ тавсиялари 
асосида 
расмийлаштирилган 
фармацевтика 
маҳсулотининг 
сифат 
сертификатини олиш. 
Улгуржи ва чакана савдо ташкилотлари
.
Фармацевтика маҳсулотлари билан улгуржи ва чакана савдо қилувчи 
ташкилотлар қуйидаги мақсадда муҳим чораларни кўришлари керак:
-
дори воситаларини фақат қонуний манбалардан сотиб олиш; 
-
дориларнинг қалбакилигига ѐки дорининг сифати, самарадорлиги, 
ҳавфсизлиги шубҳали бўлган дориларни сотиб олмаслик, сотмаслик ѐки 
етказиб бермаслик;

---

221 
-
дори воситаларининг сифат назоратини визуал ва бошқа ноаналитик 
усуллар билан ўтказиш, шу билан бирга, ѐрлиқлаш сифатини ва қадоқлаш 
материалларини, ишлаб чиқарувчининг номи ва манзилини текшириш. 
Соғлиқни сақлаш тизими мутахассислари
.
Ҳамма соғлиқни сақлаш мутахассислари қалбаки дори воситаларига 
қар-ши курашга ўз ҳиссаларини қўшишлари керак. Дори воситаларини 
тавсия этувчи врачлар баъзи бир дорилар ишлатилганда даволанишнинг 
сама-расиз кечишига аҳамият беришлари керак, чунки бу - дори 
қалбакилигининг белгиси бўлиши мумкин. Қалбаки, деб тахмин қилинган 
дори воситалари ҳақида миллий сифат назорати идораларига хабар 
қилиниши керак
33
. 
Истеъмолчилар.
Истеъмолчилар ҳам ўз врачларига қуйидаги 
маълумотларни етказишлари керак:
-
қўлланилган даволаш чораларига қарамасдан соғаймаслик ҳолатлари 
тўғрисида; 
-
даволаниш давомидаги барча ножўя таъсирлар тўғрисида (кутилмаган 
ножўя таъсирлар қўлланилаѐтган дори воситаларининг қалбакилигидан 
далолат беради). 
 
Шуни алоҳида таъкидлаш керакки, дори воситаларининг қалбакилаш-
тирилишини бартараф этиш каби муҳим ва ижтимоий аҳамиятга эга 
муаммонинг ижобий ҳал бўлиши, фармацевтика бозори муомаласига фақат 
сифатли, самарали ва безарар дори воситалари киритишга алоқадор бўлган 
мутасадди ташкилот ва шахслар билан ҳамкорликда ҳал қилиш мумкин.