Тошкент фармацевтика институти

 
Is gazidan zaharlanish. 
Is  gazi  (SO)  rangsiz  va  hidsiz  bo„lib,    undan  o„y  sharoitida  va  yopiq  joylarda 
(shaxtalar,  konlar)  ishlaganda  zaharlanish  mumkin.    Uylarda  pechni  noto„g„ri  yoqish 
natijasida is gazi to„planadi va zaharlanishga sabab bo„ladi.  
Is gazi odam organizmiga faqat  nafas yo„llari orqali kiradi. Nafas a‟zolarida qonga 
so„rilib, undagi gemoglobin bilan birikadi (karboksigemoglobin hosil bo„ladi). Natijada 
gemoglobin  o„pkada  kislorod  bilan  birika  olmaydi.,  demak,  kislorodni  tana 
to„qimalariga olib kelolmaydi va o„tkir gipoksiya rivojlanadi. Bunday holat o„limga olib 
kelishi mumkin. 
Is  gazidan  zaharlanish  uning  havodagi  konsentratsiyasiga  va  ta‟sir  muddatiga 
bog„liq bo„ladi.  
Engil  darajadagi  zaharlanishda  bosh  qattiq  og„riydi,  aylanadi,  quloqlar 
shang„illaydi, ko„ngil ayniydi, ba‟zan qusish, hushdan ketish, gandiraklash kuzatiladi. 

---

 
105 
O„rtacha  darajada  zaharlanishda  mushaklar  kuchsizlanadi,  nafas  siqiladi,  puls 
tezlashadi,  arterial  qon  bosimi  pasayadi,  ko„ngil  ayniydi  va  qusiladi,  aql  xiralashadi, 
ba‟zan odam uyquchan bo„ladi. YUzida qirmizi dog„lar paydo bo„ladi. 
Og„ir  darajada  zaharlanishda  odam  batamom  xushidan  ketadi. Oyoqlari    ko„karib 
yoki  oqarib,  yuzida qirmizi dog„lar paydo  bo„ladi. Puls tezlashadi, arterial qon bosimi 
keskin  pasayadi,  nafas  olish  sekinlashadi  va  chuqurlashadi,  mushaklar    bo„shashadi, 
nafas to„xtaydi va odam o„ladi. 
BTYO. 
Avvalo  zaharlangan  odam  toza  havoga  olib  chiqiladi,  paxtani  nashatir  spirt  bilan 
xo„llab xidlatiladi, tanasi isitiladi va tinch qo„yiladi. Nafas olish to„xtaganda zudlik bilan 
sun‟iy  nafas  oldiriladi.  SHifokorlik  yordami  o„pkaning  sun‟iy  ventilyasiyasi,  kislorod 
berish,  lobelin  yoki  sititon  in‟eksiya  qilish,  analeptiklar,  yurak-tomir  vositalari  berish, 
tanani isitish va b. dan iborat.