Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

Uzoq  muddatli davr -  bu korxonaning ishlab  chiqarish  quv- 

vatlarini va barcha baud bo‘Igan resurslari miqdorini o‘zgartirish 

uchun  yetarli  bo‘lgan  davrdir.  Bu yerda  shuni  ta’kidlash  lozimki, 

ishlab  chiqarish  quwatlarining  o‘zgarishini  taqozo  qiladigan  davr 

davomiyligi  ayrim  tarmoq  va  koixona  xususiyatidan  kelib  chiqib 

farqlanishi  mumkin.  Misol  uchun,  tikuvchilik  korxonasida  ishlab 

chiqarish quwatlarini nisbatan qisqa muddatda, masalan bir necha kunda 

o‘zgartirish  mumkin.  Buning uchun bir necha ish  stoli va tikuvchilik 

mashinalari  sotib  olish va o‘matish kifoya qiladi.  Mashinasozlik yoki 

neftni qayta ishlash zavodidagi qo‘shimcha quwatlami ishga tushirish 

esa bir necha yilni taqozo yetishi mumkin.

324

---

Uzoq muddatli davrda barcha xarajatlar, shu jumladan, doimiy xara­

jatlar ham o‘zgaruvchi hisoblanadi.

Qisqa  muddatli  vaqt  davomida  korxona  o‘zining  doimiy  (qayd 

qilingan)  quvvatlariga  o‘zgaruvchi  resurslar  miqdorini  qo‘shib 

borish  yo‘li  bilan  ishlab  chiqarish  hajmini  o‘zgartirishi  mumkin. 

Biroq,  ishlab  chiqarish quvvatlariga (doimiy resurslarga)  qo‘shilgan 

o‘zgaruvchi resurslar ma’lum vaqtdan so‘ng kamayib boruvchi natija 

(mahsulot) beradi.

Bu holat marjinalistlar tomonidan unuitidorUkning pasayib bor­