Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

56 

0 ‘zbekiston 

Respublikasi 

Prezidenti 

Shavkat 

Mirziyoyevning 

mamlakatimizni 

2016-yilda 

ijtimoiy-iqtisodiy 

rivojlantirishning 

asosiy 

yakunlari  va  2017-yilga  mo‘ljallangan  iqtisodiy  dastuming  eng  muhim 

ustuvor yo'nalishlariga  bag'ishlangan  Vazirlar Mahkamasining kengaytirilgan 

majlisidagi ma’ruzasi // Xalq so‘zi, 2 0 17-yil  15-yanvar.

57 

0 ‘zbekiston  Respublikasi 

Prezidentining  2017-yil 

7-fevraldagi 

“0 ‘zbekiston  Respublikasini  yanada  rivojlantirish  bo‘yicha  harakatlar 

strategiyasi to‘g‘risida”gi, PF-4947-sonli Farmoni.  8-ilova, №118.

271

---

sodiy o‘sish sur’atlarini ta’minlashga yo‘naltirilgan qonunchilikni ta- 

komillashtirish ishlarini olib borish ko‘zda tutilmoqda.

Xulosalar

1. Narx o‘zida faqat naflilik yoki ijtimoiy mehnat sarflarining biri- 

ni  emas, balki har ikkalasining bir vaqtda puldagi ko‘rinishini  ifoda 

etadi.  Demak, narx -  real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xiz­

matlaming ijtimoiy qiymati va ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasidir.

2. Narxning darajasiga ta’sir etuvchi omillami bilish muhim aha- 

miyatga  egadir.  Bulardan  asosiylari  qiymat  yoki  ishlab  chiqarish 

sarflari; tovaming naflilik darajasi; mazkur tovarga talab va taklif nis­

bati; raqobat holati;  davlatning iqtisodiy siyosati, pulning qadr-qim- 

mati va h.k. hisoblanadi. Bu omillar ichida tovar qiymati va nafliligi 

uning narxini belgilovchi asos bo‘lib xizmat qiladi.

3.  Narx  quyidagi  asosiy  vazifalami  bajaradi:  muvozanatlikni 

ta’minlash vazifasi; qiymat va naflilikni hisobga olish vazifasi; tartib­

ga solish vazifasi; raqobat vositasi vazifasi; ijtimoiy himoya vazifasi.

4. Narxning juda ko‘p turlari mavjud bo‘lsada, ulaming barchasi 

bir-biri bilan o‘zaro bog‘langan, chunki ularda jamiyatdagi iqtisodiy 

resurslaming ishlatilish samarasi o‘z ifodasini topadi.

5.  Ma’muriy-buyruqbozlikka  asoslangan  iqtisodiyotdan  bozor 

iqtisodiyotiga o‘tayotgan barcha mamlakatlarda davlatning narx  so- 

hasidagi siyosati ko‘p jihatdan narxlami erkinlashtirish, milliy bozor 

narxlarini jahon bozori narxlariga yaqinlashtirishga qaratiladi.

6.  0 ‘zbekistonda iqtisodiyotni isloh qilishning o‘ziga xos tamoyil- 

lari,  mamlakatdagi  vaziyat  va  aholining  turmush  darajasi  hisobga 

olinib,  narxlami  asta-sekinlik  bilan  va  bosqichma-bosqich  erkin­

lashtirish yo‘li tanlab olindi.

7. Respublikada narxlami bosqichma-bosqich erkinlashtirish aho­

lini  ishonchli  iqtisodiy va ijtimoiy himoyalash tadbirlari  bilan birga 

olib borildi.