Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

2.2. Ishlab chiqarish jarayonining mazmuni

Jadvaldan  ko‘rinadiki,  2000-yilda  YalM  hajmining  50,5  foizini 

ishlab  chiqarilgan  moddiy  tovarlar  tashkil  etgan  bo‘lsa,  2015-yilga 

kelib  esa bu ko‘rsatkich 36,7  foizni tashkil etdi.  Bundan ko‘rishimiz 

mumkinki,  keyingi  davrlarda ishlab  chiqarish hajmi to‘xtovsiz o‘sib

49

---

borish bilan bir qatorda mamlakatimizda xizmat ko‘rsatish  sohasiga 

kengroq etibor berishi natijasida YalM tarkibida moddiy ishlab chiqa­

rishning  ulushi  nisbatan  pasayib,  nomoddiy  ishlab  chiqarish  ulushi 

esa o‘sib bormoqda.

Ishlab  chiqarilgan  moddiy  tovarlar  va  xizmatlar  tarkibining 

o‘zgarishiga  qaramay  YalM  hajmi  yildan-yilga  o ‘sib  bormoqda. 

YalMning izchil о‘sib borishi yangi-yangi ishlab chiqarish korxonala- 

rining ishga tushirilishi yoki eskilarining kengaytirilishi evaziga sodir 

bo‘lmoqda. Masalan, 2015-yilda Toshkent issiqlik elektr stansiyasida 

370 megavatt quvvatga ega bo‘lgan bug‘-gaz qurilmasi barpo  etildi, 

Chorvoq  GESi gidrogeneratorlari modemizatsiya qilindi,  Qo‘ng‘irot 

soda  zavodida kalsiylashtirilgan  soda  ishlab  chiqarish kengaytirildi, 

«Samarqandkimyo»  aksiyadorlik  jamiyatida  240  ming  tonna  quv­

vatga ega bo‘lgan murakkab  tarkibli yangi  o‘g‘itlar ishlab  chiqarish 

korxonasi ishga tushirildi. Shuningdek, «Motor zavodi» aksiyadorlik 

jamiyatining faoliyat ko‘rsatmayotgan ishlab chiqarish maydonlari- 

da  traktor  tirkamalari,  jumladan,  katta  hajmli  tirkamalar,  maishiy 

texnika uchun tarkibiy qismlar va boshqa mahsulotlar ishlab chiqa­

rish tashkil etildi.

Shu bilan birga mamlakatimizda xizmat ko‘rsatish sohasi sezilar- 

li  ravishda  rivojlanib  bormoqda,  Respublika  YalMdagi  xizmat 

ko‘rsatishning ulushi 2000-yilda 36,8  foizni tashkil qilib, 2014-yilda 

esa bu ko‘rsatkich 54,0 foizni, 2015-yilda esa 54,5 foizni tashkil qildi. 

Bu esa mamlakatimizda keyingi yillarda aholining turmush sharoitini 

yaxshilash uchun olib borayotgan kompleks tadbirlar qatorida xizmat 

ko‘rsatish va servis  sohasini rivojlantirishni jadallashtirishga qaratil- 

gan Davlat dasturlarining amalga oshirilishi natijasi hisoblanadi.

Moddiy  ishlab  chiqarish  sohasi  o‘z  navbatida  ikki  bo‘linmadan 

iborat  bo‘lib,  birinchi  bo‘linmada