Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov


AS 15.10-rasm. Xrapovik samarasi



Download 18,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet647/1093
Sana18.01.2022
Hajmi18,63 Mb.
#388875
1   ...   643   644   645   646   647   648   649   650   ...   1093
Bog'liq
83. Iqtisodiyot nazariyasi. Xodiyev B.Y, Shodmonov SH.SH

AS

15.10-rasm. Xrapovik samarasi

Shu o‘rinda nima uchun narx pasayish  tamoyiliga ega  emas,  de­

gan  savolga  aniq javob  berish  qiyin bo‘lsada,  uning  ayrim  sababla- 

rini  ko‘rsatish  mumkin.  Birinchidan,  korxona  umumiy  xarajatlarin- 

ing  asosiy  qismini  (70-75  foiz)  ish  haqi  tashkil  qilib,  u  qisqa  davr 

ichida  pasayish  tamoyiliga  ega  boimaydi.  Chunki  ishchilaming 

asosiy qismi  shartnoma (kasaba uyushmalar orqali) bo‘yicha ishlab, 

shartnoma  muddati  tugagunga  qadar  ish  haqini  pasaytirish  taqiqla- 

nadi.  Shu-ningdek,  tadbirkorlaming  o‘zlari  ham  ish  haqi  darajasini 

pasaytirishni xohlamasliklari mumkin.  Buning ikkita sababi bor.  Bir 

tomondan,  ancha past  ish  haqi  ishchilaming  mehnat  unumdorligiga 

salbiy  ta’sir ko‘rsatishi  mumkin.  Shu bilan birga,  ish  haqining  past 

darajasi mahsulot birligiga mehnat sarflarini kamaytirsa, mehnat un­

umdorligining past darajasi esa mehnat sarflarini oshiradi.  Agar ular 

ish haqini pasaytirishga qaror qilsalar, malakali ishchi kuchidan ajrab 

qolishlari  mumkin,  Ikkinchidan,  juda  ko‘pchilik  korxonalar  yetarli 

darajada  monopol  mavqega  ega  boiadi  va  bu  ularga  talab  kamay- 

ganda ham narxning pasayishiga qarshi turish imkonini beradi.

Ishlab  chiqarilgan va  sotib  olingan mahsulotning real hajmi teng 

boiganda, iqtisodiyotda muvozanatlikka erishiladi.

0 ‘zbekistondagi  yalpi  talab  va  yalpi  taklifning  oichamlarini

15.1-jadval  maiumotlari  orqali  ifodalash  mumkin.  Bundan 

ko‘rinadiki,  2015-yilda mamlakatimizdagi yalpi taklif va yalpi talab 

o‘rtasidagi  farq  mavjud  boiib,  bunday  farqning  xosil  boiishida uy



438


xo‘jaligiga xizmat qiluvchi notijorat tashkilotlarining sarflari hisobga 

olinmaganligi ham ta’sir ko‘rsatmoqda. Undan tashqari, bu jadvalda 

bizning  mahsulotlarimizga  xorij  mamlakatlari  talablari  hamda  pul­

ning  aylanish  tezligi  hisobga  olinmagan.  Agar  bu  omillar  hisobga 

olinsa,  yalpi  talab  bilan  yalpi  taklif о‘rtasidagi  farq  yanada  oshishi 

mumkin.



Download 18,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   643   644   645   646   647   648   649   650   ...   1093




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish