Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov


  Хаитбаев Д. Кризис может иметь свои плюсы // http://www.review.uz/



Download 18,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet769/1093
Sana18.01.2022
Hajmi18,63 Mb.
#388875
1   ...   765   766   767   768   769   770   771   772   ...   1093
Bog'liq
83. Iqtisodiyot nazariyasi. Xodiyev B.Y, Shodmonov SH.SH

144 

Хаитбаев Д. Кризис может иметь свои плюсы // http://www.review.uz/

 

page/article/v_uzbekistane/2356.



549


texnologiyalariga  asoslangan  investitsiyalariga  ehtiyoj  mavjud.  Qo- 

laversa,  jahon  bozoridagi  talabning  pasayib  borishi  mahalliy  ish­

lab  chiqaruvchi  korxonalarimizning  eksport  ko‘lamiga jiddiy  ta’sir 

ko‘rsatadi.

Shunga  asoslangan  holda,  hukumatimiz  tomonidan  ishlab  chiqil­

gan inqirozga qarshi choralar dasturida ichki talabni rag‘batlantirishga 

yo‘naltirilgan  bir  qator  moliyaviy  imtiyozlar  va  barqaror  iqtisodiy 

o‘sish sur’atlarini ta’minlovchi chora-tabdirlar majmui o‘z aksini topdi.



Xulosalar

1. Iqtisodiy sikl deganda, odatda iqtisodiyot rivojlanishining bir ho- 

latidan boshlanib, birin-ketin bir necha fazalami bosib o ‘tib, o ‘zining 

dastlabki holatiga qaytib kelgunga qadar o ‘tgan davr tushuniladi. Iqti­

sodiyotning rivoj lanishidagi harakati bir sikl bilan to‘xtab qolmaydi, 

balki u to‘xtovsiz to‘lqinsimon harakat sifatida davom etadi.

2.  Iqtisodiy sikl maxsus fazalar orqali amalga oshadi. Har bir faza 

iqtisodiy rivojlanishdagi muayyan pallani ifodalab, o‘ziga xos xususi- 

yatlarga  ega  bo‘ladi.  Odatda  iqtisodiy  siklning  inqiroz,  turg‘unlik, 

jonlanish, yuksalish fazalari ajratib ko‘rsatiladi.  Ana shu fazalaming 

har biri rivojlanishi jaryonida navbatdagi fazaga o ‘tish uchun sharoit 

yuzaga keladi.

3.  Iqtisodiy  sikllami  tashqi  omillarning  mavjudligi bilan tushun- 

tiruvchi nazariyani ekstemal nazariya deb atash qabul qilingan.

Tashqi  omillarga  iqtisodiy  tizimdan  tashqarida  yotuvchi  va  iqti­

sodiy hodisalaming davriy takrorlanishini keltirib chiqaradigan omil­

lar kiritiladi, ya’ni: urushlar, inqilobiy o ‘zgarishlar va boshqa siyosiy 

larzalar;  oltin, uran,  neft va boshqa qimmatli resurslar yirik konlari- 

ning  ochilishi;  yangi  hududlaming  ochilishi  va bu  bilan  bog‘liq  ra­

vishda aholi migratsiyasi, yer shari aholisi  sonining o‘zgarib turishi; 

ijtimoy ishlab chiqarish tarkibini tubdan o‘zgartirishga qodir bo‘lgan 

texnologiya, tadqiqotlar va innovatsiyalardagi qudratli o ‘zgarishlar.

4.  Internal  nazariya  iqtisodiy  sikllami  iqtisodiy  tizimning  o‘ziga 

xos  ichki  omillari  tug‘diradi  deb  hisoblaydi  va  quyidagi  omillami 

ajratib ko‘rsatadi:  asosiy kapitalning jismoniy xizmat muddati;  shax­

siy iste’molning o ‘zgarishi (qisqarishi yoki kengayishi); investitsiya-



550


lar,  ya’ni  ishlab  chiqarishni kengaytirish, uni yangilash va yangi  ish 

joylarini vujudga keltirishga yo‘naltiriladigan mablag‘lar hajmi;  ish­

lab  chiqarish,  talab va takliflar hajmiga ta’sir ko‘rsatishga qaratilgan 

davlat iqtisodiy siyosatining o ‘zgarishi.

5.  Iqtisodiyotning  siklli  rivojlanishi  sabablarini  izohlashda  shun­

ingdek sof monetar nazariya, nomonetar nazariya, yetarlicha iste’mol 

qilmaslik nazariyasi, jam g‘arish nazariyasi, psixologik nazariya kabi­

lar ham ilgari suriladi.

6.  Hozirgi  zamon  iqtisodiy  fanida  iqtisodiy  siklning  1380  dan 

ortiq turlari  mavjudligi  ta’kidlanadi.  Ularning ko‘pchilik  iqtisodchi- 

lar tomonidan tan olingan eng  asosiy turlari  sifatida Kitchin,  Juglar, 

Kuznets, Kondratev sikllarini keltirish mumkin.

7.  Iqtisodiy  inqiroz  deb  asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlaming 

keskin 



Download 18,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   765   766   767   768   769   770   771   772   ...   1093




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish