Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

Obligatsiya  -   sotib  olishga  sarflangan  mablag‘ni  kelgusida

 

qat’iy belgilangan foizi bilan  qaytarish  majburiyatini ifodalov­

chi  qimmatli  qog‘oz  shakli. 

U egasining jamiyatga qayd  qilingan 

foiz  olish  sharti  bilan  pul  qo‘yganligini  tasdiqlaydi.  Obligatsiya 

aksiyadorlik jamiyati  moliyaviy  mablag‘larini  ko‘paytirish  uchun 

chiqariladi.  Aksiya  egasi  korxona  mulkdori,  obligatsiya  egasi  esa 

uning kreditori  hisoblanadi.  Undan tashqari,  obligatsiya aksiyadan 

farq qilib, o‘z egasiga yillik kafolatlangan daromad keltiradi, ammo 

aksiyadorlik  jamiyati  ishlarini  hal  qilishda  ovoz  berish  huquqini 

bermaydi.  Obligatsiyalar  bo‘yicha  to‘lanadigan  daromad  odatdagi 

ssuda  foizi  miqdoridan ortiq bo‘lmaydi.  Uning  qiymati  aksiyador­

lik jamiyati  tomonidan ma’lum muddat  o‘tgandan  so‘ng to‘lanadi. 

Aksiyaga  qo‘yilgan  mablag‘  obligatsiyaga joylashtirilgandan  farq 

qilib,  aksiyador talabi bo‘yicha qaytarilishi mumkin emas va faqat 

sotish orqali qoplanadi.

Tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish va boshqarishning zamonaviy 

tizimlari sifatida marketing va menejment katta ahamiyat kasb etadi. 

Shu  sababli  ham  mamlakatimizda  korxonalami  korporativ  boshqa- 

rish bo‘yicha ilg‘or xalqaro  tajribani  o‘rganish asosida aksiyadorlik 

jamiyatlarining yangi namunaviy tuzilmasi ishlab chiqildi va tasdiq- 

landi.  Shu tariqa, zamonaviy korporativ boshqaruv tizimi talablarini 

inobatga  olgan  holda,  Lavozim  va  kasblaming  yangi  klassifikatori 

ishlab chiqildi va tasdiqlandi, unga bozor iqtisodiyoti talablariga mos 

keladigan 566 ta yangi toifa kiritildi61.