Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

oshiruvchi va ishsizlarni ro‘yxatga oluvchi muassasa.

Birjada  ishtirokchilar tomonidan  tovar  ayirboshlash  to‘g‘risidagi 

bitimlar tuziladi, lekin tovami yetkazib berish va uning haqini to iash  

birjadan tashqarida yuz beradi.  Bunda tovaming egasi va xaridorlari 

qatnashishi  shart  emas.  Ular  nomidan  ishni  brokyerlar  (dallollar) 

yuritadi. 

Broker (makler) -  bu tovar, fond va valyuta birjalarida

 

oldi-sotdi  bitimlarini  tuzishda  vositachilik  qiladigan  shaxs  yoki

 

maxsus firma. 

Ular odatda mijozlar topshirigiga ko‘ra va uning hi- 

sobiga ish yuritadi, kafolat bemvchi hisobiga o‘z nomidan savdo bi- 

timlari tuzishi ham mumkin.

168

---

Birjaning yana bir xususiyati shundaki, bu yerda hali ishlab chiqa- 

rilmagan,  lekin  tayyorlanishi  aniq bo‘lgan,  oldin  sotib  olinib,  egasi 

ixtiyoriga kelib tushmagan tovarlar ham sotiladi.

Birjalar  ixtisoslashgan  yoki  universal  bo‘lishi  mumkin.  Ixtisos- 

lashgan  birjalarda  ayrim  turdagi  yoki  bir  guruh  tovarlar,  universal 

birjalarda har xil tovarlar sotiladi.