Toshkent davlat yuridik universiteti xalqaro tashkilotlar huquqi

Xalqaro huquq subyektlari tomonidan xalqaro munosabatlar 
ishtirokchisi sifatida tan olinishi.
Ushbu belgining mohiyati shundan 
iboratki, a'zo davlatlar va tegishli xalqaro tashkilotlar hukumatlararo 
tashkilotning huquqlari va majburiyatlarini, ularning vakolatini tan 
oladilar hamda tashkilot va uning xodimlarini tegishli immunitet, 
huquqlarini hurmat qilish majburiyatini zimmalariga oladilar. Ta'sis 
hujjatlariga muvofiq barcha hukumatlararo tashkilotlar yuridik shaxs 
maqomiga ega bo'ladilar. A'zo davlatlar ularni o'z vazifalarini bajarish 
uchun yetarli hajmda huquqlar hamda muomala layoqati bilan 
ta'minlaydilar.
 
Shanxay hamkorlik tashkiloti Xartiyasi 15-moddasiga ko'ra SHHT xalqaro 
huquq subyekti sifatida xalqaro huquqiy layoqatga ega. U a'zo-davlatlar hududida 
o'z maqsad va vazifalarini amalga oshirish uchun zarur bo'lgan huquqiy 
layoqatdan foydalanadi. SHHT yuridik shaxs huquqlaridan foydalangan holda 
shartnomalar tuzishi, ko'char va ko'chmas mulkka egalik qilishi va foydalanishi, 
sudlarda da'vogar va javobgar bo'lishi, hisob raqam ochishi va pul vositalari bilan 
operatsiyalarni amalga oshirish mumkinligi belgilangan. 
O'z funksiyalarini erkin amalga oshira olish huquqining 
mavjudligi
.Har bir hukumatlararo tashkilot ushbu tashkilot ichki 
huquqini tashkil etuvchi ta'sis hujjatiga, faoliyat, moliyaviy qoidalariga 
va boshqa hujjatlarga ega bo'ladi. Ko'pgina hollarda o'z funksiyalarini 
bajarishda hukumatlararo tashkilotlar nazarda tutilgan vakolatlaridan 
kelib chiqib harakat qiladilar. O'z funksiyalarini bajarish davomida ular 
a'zo bo'lmagan davlatlar bilan ham huquqiy munosabatda bo'ladilar. 
Shanxay hamkorlik tashkiloti Xartiyasi 14-moddasiga ko'ra SHHT boshqa 
davlatlar va xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikning alohida sohalarida ham 
o'zaro hamkorlik va muloqotga kirishi mumkin. SHHT manfaatdor davlat yoki 

---

36 
xalqaro tashkilotga muloqot bo’yicha hamkor yoki kuzatuvchi maqomini berishi 
mumkin.
2015yilholatiga ko'ra Ozarbayjon, Armaniston, Kambodja, Nepal, Shri-
Lanka, Turkiya muloqot bo’yicha hamkorlar bo'lsa, Eron, Mo'g'uliston, 
Belorussiya, Afg'oniston SHHTda kuzatuvchi maqomiga ega hisoblanadi
13
 .